به محض شنیدن نام صنایع آهن آلات اولین نمونه از تولیدات آن ها که در ذهن شما ایجاد می شود چیست؟ بدون شک تیر آهن، میلگرد و نبشی که این روزها بارها از نزدیک آن ها را دیده و با کم ترین تخصص در این زمینه قابلیت شناسایی آن ها را دارید. اما این تمام ماجرا نیست. یکی از مقاطعی که در تمام صنایع قابل استفاده بوده پروفیل ها هستند. چقدر با این نام آشنایی دارید؟ چقدر پروفیل ها و کاربردهای آن ها را می شناسید؟ خواندن این مقاله را به شما پیشنهاد می دهیم تا بیشتر با کاربرد انواع پروفیل آهنی و ماهیت آن ها آشنا شوید. تا پایان با ما باشید.
پروفیل را بشناسیم
پیش از شناخت کاربرد انواع پروفیل بهتر است در ابتدا به معرفی انواع پروفیل بپردازیم. پروفیل، یک محصول صنعتی پرکاربرد با سطح مقطع ثابت در طول و ضخامتهای متفاوت است. پروفیل ها مقاطعی پر کاربرد در صنایع مختلف هستند. پروفیل ها در واقع مقاطعی توخالی هستند که از سال های دور در زندگی مردم کاربرد داشته اند. پروفیل ها را قوطی (باکس) نیز می گویند. پروفیل ها با توجه به جنس و مقاومتی که دارند در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. از صنعت ساخت درب و پنجره برای ساختمان گرفته تا صنعت دریانوردی، هواپیمایی و فضانوردی پروفیل ها پای ثابت این صنایع هستند. اما این مقاطع در انواع مختلفی به بازار عرضه شده که هر کدام در صنعت جایگاه خاصی دارند. در ادامه با انواع پروفیل آهنی و کاربردهای آنها آشنا می شوید.
دسته بندی انواع پروفیل بر چه اساسی هستند؟
در معرفی انواع پروفیل باید بدانید که آن ها را در چند گونه دسته بندی قرار می دهند. به صورت کلی این دسته بندی ها شامل پنج نوع شده که به ترتیب در ادامه با آنها آشنا می شویم:
- پروفیل صنعتی
از نامش باید تا حدودی متوجه شد که منظور کدام نمونه ها است. گروهی از پروفیل های تولیدی که با هدف کاربرد در صنایع مختلف از جمله نظامی، خودروسازی، هواپیمایی و… تولید شده را پروفیل صنعتی می گویند. ساخت این مقاطع باید با دقت فراوان چه از لحاظ مکانیکی و چه از نقطه نظر الکتریکی صورت بگیرد که این امر نشان دهنده اهمیت دانش و تجربه در ساخت این مقاطع فولادی است.
- پروفیل ساختمانی
نیازی به توضیح جامع در این باره نیست. همانطور که از این عنوان بر می آید موارد مصرف این نوع پروفیل از این نوع در صنعت ساختمان سازی خواهد بود. ساخت درب و پنجره های از جنس آلومینیوم از این نمونه ها هستند. انواع پروفیل های فولادی در ساختمان از انواع پروفیل آهنی است که خود به چند نوع تقسیم می شود، به ادامه توجه کنید:
الف) پروفیل نورد گرم: با استفاده از نورد گرم و به صورت قوطی ساخته می شود.
ب) پروفیل نورد سرد: با تغییر شکل ورقه های فولادی، این نوع پروفیل ساختمانی به صورت ناودانی شکل می گیرند. این پروفیل ها مناسب کارهای سبک و ساختمانی مثل ساخت چهارچوب در و پنجره یک ساختمان هستند.
ج) پروفیل مرکب: دو پروفیل قبلی را که به هم متصل کنید مرکب های ساختمانی شکل می گیرند.
- پروفیل گالوانیزه
یکی دیگر از انواع پروفیل های فولادی در ساختمان است که در ساخت درب و پنجره های UPVC استفاده می شود؛ چراکه قابلیت کنترل و جلوگیری از هرز شدن پیچ ها و بازشوی درب و پنجره ها را دارد. کاربرد پروفیل گالوانیزه در مصارفی است که نیاز به محافظت در برابر خوردگی وجود دارد.
یکی نکته جالب توجه در این مورد این است که هر چه فشار بر درب و پنجره هایی که بزرگ تر هستند بیشتر باشد، ضخامت این پروفیل ها نیز بیشتر و مقاوم تر است.
- پروفیل کامپوزیتی
از دیگر انواع پروفیل های فولادی در ساختمان، کامپوزیت ها بوده که نقش محافظ را دارند. این پروفیل ها در امر ساختمان سازی و در شرایط آب و هوایی که ممکن است به ساختمان ضربه وارد شود بیشتر به کار می روند، پروفیل کامپوزیتی عمر این ساختمان ها را دو برابر می کند. قدرت استحکامی که این پروفیل ها به ساختمان می دهند به حدی است که این سازه ها را از زلزله های بزرگ نیز در امان نگه می دارد، دلیل اصلی این امر قابلیت ضد ارتعاشی این پروفیل هاست.
- پروفیل آلومینیومی
از موارد مصرف پروفیل آلومینیومی نیز استفاده از آن در صنعت ساختمان سازی بوده که به دلیل داشتن خاصیت استحکام و مقاومت، جزء بهترین نمونه ها در این حرفه به حساب می آیند.
دسته بندی پروفیل ها بر اساس شکل ظاهری چگونه است؟
بر این اساس انواع پروفیل را به دو دسته باز و بسته تقسیم می کنند.
الف) پروفیل بسته: ظاهر این نوع از پروفیل بسته است و همین دلیل این نام گذاری بر پروفیل ها شده. نوع بسته پروفیل ها از روش غیر مستقیم تولید می شوند. از کاربردهای این پروفیل می توان به ساخت لوله و قوطی، درب و پنجره PVC، درب و پنجره های ساختمانی و درب کرکره های برقی اشاره کرد.
ب) پروفیل باز: در طیف متنوعی از ابعاد و ضخامت و به روش مستقیم تولید و به بازار عرضه می شوند. در ساخت انواع اجزاء ساختمانی مثل تیر آهن، میلگردها، چهارپهلو، نبشی و ناودانی مورد استفاده قرار می گیرند. از انواع این پروفیل ها می توان به مقاطع I، U، Z و Hat اشاره کرد.
پروفیل Z چیست؟
این پروفیل ها که در ضخامت های 5/2 تا 3 سانت تولید می شوند به دلیل کاربرد زیادشان بسیار در مرکز توجه هستند. سقف سالن های بزرگ ورزشی، انبار، سوله و پارکینگ از این پروفیل ها ساخته می شوند. اما باید بدانید که خود پروفیل z شامل سه نوع پروفیل Z18، Z20 و Z22 می شود.
موارد مصرف و کاربرد پروفیل Z
یکی از انواع پروفیل باز بوده که به دلیل خاصیتش در اتصالات اسکلت فلزی سازه ها مورد استفاده است. سالن های ورزشی، سوله ها و پارکینگ ها که در قسمت بالا به آن ها اشاره شد از این پروفیل ساخته شده اند. ستون بسیاری از ساختمان های بزرگ نیز حاصل به کار بردن این پروفیل است. این مقاطع فولادی در کشورهای زیادی تحت استاندارد اروپایی تولید و به بازار عرضه می شوند. به دلیل وفور استفاده از این نوع پروفیل و گستردگی موضوعات در این مقاله تنها به اشاره به این پروفیل اکتفا شد.
فرآیند تولید پروفیل ها چگونه است؟
دو روش پایه و اساس تولید پروفیل ها هستند که تحت عنوان روش مستقیم و روش غیر مستقیم شناخته می شوند.
- روش مستقیم: پروفیل های خروجی در این روش زاویه های تیز، نقطه جوش مشخص و ابعاد کاملی دارند. پروفیل های حاصل از این روش با کیفیت بهتری نسبت به دیگر روش تولید می شوند.
- روش غیر مستقیم: نمی توان شکل خاصی را برای پروفیل های خروجی این روش در نظر گرفت. اما کیفیت آن ها نسبت به روش مستقیم در سطح پایین تری قرار دارد.
خلاصه ای از کاربردهای پروفیل
- پروفیل های مستطیل و مربع برای ساخت نرده های فلزی، کنار راه پله ها، نرده کشی در دیوارهای کارخانجات یا زمین های کشاورزی و پیاده روها استفاده می شوند.
- استفاده از پروفیل های مقاوم Z در ساختمان و راه سازی
- استفاده از پروفیل های مربع برای ساخت پایه میز و صندلی یا تخت
- کاربرد پروفیل مربعی در صنایع خودروسازی و هواپیمایی
- کاربرد پروفیل های نبشی برای ساخت درب های آهنی بزرگ و قالب های فلزی و حتی کرکره مغازه ها
- استفاده از پروفیل های مربع و مستطیل در ستون سازی ساختمان ها و پل ها
کلام آخر
دیدیم که در هر جا و نقطه ای از صنعت که دست بگذاریم رد پای انواع پروفیل آهنی را نیز پیدا خواهیم کرد. این مقاطع فولادی کاربردهای وسیعی در زندگی روزمره ما دارند. تنها تیر آهن و میلگرد که قابل مشاهده هستند مقاطع فولادی را شکل نمی دهند پروفیل ها نیز نقشی غیر قابل اجتناب دارند. همین حالا که در حال خواندن این مقاله هستید در نقاط مختلف دنیا، پروفیل ها جزء جدا نشدنی در هر عرصه ای هستند. نقش انواع پروفیل را در زندگی خود دست کم نگیریم.