ازآنجایی‌که ورق‌های فولادی بیشترین استفاده را در صنایع ساخت لوله، مخازن، دیگ‌های بخار و نیز بدنه خودرو و کشتی دارند، باید علاوه بر استحکام بالا، مقاومت مطلوبی نیز در برابر عوامل اکسیدکننده و خورنده داشته باشند. یکی از گزینه‌های بسیار مطمئن برای چنین کاربردهایی، ورق‌های استیل هستند اما به دلیل قیمت بسیار بالا، صرفه اقتصادی ندارند؛ مگر زمانی که انتخاب دیگری وجود نداشته باشد. بنابراین، پوشش دهی ورق‌های فولادی و تولید ورق گالوانیزه یا ورق آلوزینک یک راه‌حل مقرون‌به‌صرفه است. در ساخت هر دو نوع ورق یادشده از عنصر روی به عنوان پوشش محافظ استفاده می‌شود. پس تفاوت ورق آلوزینک و گالوانیزه در چیست؟ آیا ورق آلوزینک همان ورق گالوانیزه است؟ در ادامه با بررسی مهم‌ترین تفاوت‌های ورق آلوزینک و ورق گالوانیزه با ما همراه باشید.
تفاوت ورق آلوزینک و گالوانیزه چیست؟
باوجوداینکه هر دو نوع ورق آلوزینک و گالوانیزه در پوشش خود از عنصر روی بهره می‌برند اما پوشش آن‌ها متفاوت از یکدیگر است و همین سبب شده تا خواص آن‌ها نیز متفاوت از یکدیگر باشد. برای درک بهتر تفاوت ورق آلوزینک و گالوانیزه ابتدا به معرفی دقیق هر یک می‌پردازیم.
ورق گالوانیزه چیست؟
ورق گالوانیزه یکی از پرمصرف‌ترین ورق‌های فولادی است که در کاربردهای موردنیاز به مقاومت به خوردگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ورق در واقع نوعی ورق سیاه است که با قرارگیری در حمام مذاب روی با دمای بالا، حاوی یک پوشش سطحی از جنس این عنصر می‌شود. ضخامت این پوشش در حد میکرون بوده اما حفاظت بسیار خوبی از ورق فولادی زیرین به عمل می‌آورد. تولید ورق گالوانیزه به چنین روشی را گالوانیزه گرم می‌گویند و چنانچه از جریان الکتریکی در حمام روی استفاده شود، روش موسوم به گالوانیزه سرد یا آبکاری خواهد بود.
مزایای ورق گالوانیزه
- هزینه تولید کم
- نگهداری آسان و کم‌هزینه
- قابلیت تمیزکاری آسان
- قابلیت رنگ‌آمیزی
- قیمت مناسب
ورق آلوزینک یا گالوالوم چیست؟
ورق آلوزینک نیز همچون ورق گالوانیزه، یک ورق پایه فولادی است اما پوشش آن ترکیبی از آلومینیوم و روی است. به همین دلیل به نام آلوزینک (آلومینیوم + زینک) خوانده می‌شود. همچنین، از این نوع ورق با نام‌هایی همچون ورق گالوالوم و یا ورق زینکالوم نیز یاد می‌شود. برخلاف ورق گالوانیزه که پوشش آن روی خالص است، ورق آلوزینک حاوی پوششی شامل 55 درصد آلومینیوم، 43 درصد روی و تا 2 درصد سیلیکون است.
مزایای ورق آلوزینک
- نسبت استحکام به وزن بسیار خوب
- انعطاف‌پذیری بیشتر نسبت به ورق گالوانیزه
- دوام و پایداری بیشتر
- مقاومت به خوردگی بیشتر
- دقت ابعادی بالاتر
- یکنواختی سطح بهتر
مقایسه ورق آلوزینک و گالوانیزه
تفاوت ورق آلوزینک و گالوانیزه از نظر شکل ظاهری
از نظر ظاهری، ورق‌های آلوزینک نسبت به ورق‌های گالوانیزه یکدست‌تر هستند و یکی از دلایل محبوبیت این ورق‌ها همین مورد است. در طرف مقابل، ورق‌های گالوانیزه ظاهری براق‌تر دارند. بااین‌حال، هر دو نوع آن‌ها قابلیت رنگ‌آمیزی دارند تا بدین طریق، برای کاربردهایی که در معرض دید قرار دارند مناسب باشند.
تفاوت ورق گالوانیزه و آلوزینک از نظر مشخصات فنی
نکته‌ای که در مورد مقایسه مشخصات و خواص ورق‌های آلوزینک و گالوانیزه باید به آن اشاره کرد، تفاوت ورق آلوزینک و گالوانیزه از نظر ترکیب شیمیایی پوشش است. در ورق‌های گالوانیزه پوشش از روی خالص تشکیل شده است اما ورق‌های آلوزینک ترکیبی از روی، آلومینیوم و سیلیکون را در پوشش خود دارند. بااین‌حال، هر دو مقاومت بسیار خوبی در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی از خود نشان می‌دهند. آلومینیوم و سیلیکون در یکنواختی و یکدست بودن پوشش ورق گالوالوم مؤثر هستند و روی نیز خواص مقاوم به خوردگی را برای آن به ارمغان می‌آورد.
تفاوت از نظر اندازه و ابعاد
دومین تفاوت ورق آلوزینک و گالوانیزه در ضخامت و ابعاد آن‌هاست. باوجوداینکه هم ورق آلوزینک و هم گالوانیزه در تنوع ابعادی محدودی تولید می‌شوند اما این تنوع برای ورق‌های گالوانیزه بیشتر است. انواع ورق‌های گالوانیزه معمولاً در ضخامت‌های 0.3 تا 3 میلی‌متر تولید می‌شوند و این ضخامت برای ورق‌های آلوزینک 0.5 تا 0.8 میلی‌متر است.
این دامنه ابعادی محدود ورق‌های آلوزینک سبب شده است تا افراد به جای استفاده از آن‌ها، اغلب از ورق‌های گالوانیزه که محدوده ضخامت بیشتری دارند استفاده کنند و این تنوع کم در ضخامت، یکی از اصلی‌ترین عوامل کاربرد محدودتر ورق‌های آلوزینک نسبت به ورق گالوانیزه است.
تفاوت از نظر مقاومت در برابر خوردگی و استحکام
ورق‌های آلوزینک به دلیل برخورداری از یک پوشش ترکیبی شامل روی و آلومینیوم، مقاومت در برابر خوردگی بهتری نسبت به ورق‌های گالوانیزه با پوشش روی خالص دارند. همچنین، به دلیل اینکه مقدار قابل‌توجهی آلومینیوم در ساختار آن‌ها وجود دارد، از نظر استحکام نیز نسبت به ورق گالوانیزه برتری دارند. این امر سبب استفاده از ورق آلوزینک به جای ورق گالوانیزه در صنایع حساس‌تر و دقیق‌تر شده است.
تفاوت ورق آلوزینک و گالوانیزه در کاربرد
ورق آلوزینک به دلیل خواص مقاوم به خوردگی برتر، حدود 20 برابر نسبت به ورق گالوانیزه بادوام‌تر است. همچنین، استحکام بالاتر و یکنواختی سطح آن سبب استفاده از این ورق‌ها در کاربردهای صنعتی حساس شده است. از جمله این موارد می‌توان به صنایع تهویه هوا، ساخت منابع ذخیره آب، ساخت انواع اگزوز، اتصالت و غیره اشاره کرد. بااین‌حال، این ورق‌ها کاربردهای ساختمانی نیز دارند و در ساخت سقف‌ها، ساخت درزگیر، پوشش دیوار و شبکه آبرو مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در مقابل، ورق‌های گالوانیزه به دلیل قیمت ارزان‌تر، کاربردهای متنوع و گسترده‌تری داشته و در ساخت بدنه و سقف سوله‌ها، کانال‌های کولر، ساخت بدنه لوازم‌خانگی، مخازن ذخیره و تحت‌فشار و غیره به کار برده می‌شوند.
تفاوت قیمت ورق آلوزینک و ورق گالوانیزه
یکی دیگر از اصلی‌ترین تفاوت ورق آلوزینک و گالوانیزه، قیمت آن‌هاست. آلومینیوم به دلیل مقاومت و استحکام بالا و نیز خواص مقاوم به خوردگی نسبتاً خوب، یکی از فلزات گران‌قیمت محسوب می‌شود و استفاده از آن در تولید ورق آلوزینک سبب بیشتر شدن قیمت تمام‌شده این محصول نسبت به ورق گالوانیزه شده است. اما قیمت بالای این ورق در مقابل دوام بیشتری که دارد قابل‌چشم‌پوشی است.
جمع‌بندی
ورق‌های آلوزینک و گالوانیزه هر دو جزو ورق‌های فولادی تقویت‌شده با نوعی پوشش هستند که آن‌ها را در برابر خوردگی مصون نگه می‌دارد. اما این ورق‌ها تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. مهم‌ترین تفاوت ورق آلوزینک و گالوانیزه در ترکیب پوشش آن‌هاست. ورق آلوزینک دارای پوششی متشکل از آلومینیوم، روی و سیلیسیم است و پوشش ورق گالوانیزه از روی خالص است. این تفاوت در نوع پوشش، تفاوت در شکل ظاهری، خواص، کاربرد و قیمت را برای آن دو به همراه دارد.
سؤالات متداول