یکی از بهترین راه ها جهت آموزش بهتر مفاهیم، استفاده از انواع جداول است. جدول در یادگیری اصول و تقسیم بندی ها بسیار مفید است. در این مقاله قصد داریم با جدول اشتال تیر آهن که در یادگیری مفاهیم و اصول مربوط به تولیدات آهن و فولاد کاربرد دارد، آشنا شویم. اگر در عرصه آهن آلات فعال بوده و در این زمینه اطلاعاتی داشته باشید قطعا با جدولی به نام اشتال برخورده اید. این جدول جهت معرفی ابعاد و اندازه های مختلف آهن آلات به کار رفته و دسته بندی آن ها را برای آموزش بیشتر و جامع تر سهولت می بخشد. در ادامه با ما همراه باشید تا بیشتر با این جدول و اصول آن برای معرفی انواع تیر آهن آشنا شویم.
جدول اشتال تیر آهن چه بوده و چگونه شناخته می شود؟
احتمالا مهندس عمران، دانشجو و یا مجری ساختمانی زیادی را دیده اید که کتابچه ای کوچک و جیبی را همیشه با خود به همراه دارند و در مواقع نیاز آن را از جیب درآورده و جواب سوالات خود را از آن بیرون می کشند. خیلی از مهندسین این کتابچه کوچک را جعبه ابزار خود می نامند. این کتابچه که حاوی جداولی از ابعاد و استانداردهای لازم برای هر نوع آهن، فولاد و… است به صرفه جویی در زمان کمک کرده و دقت کار این افراد را بالا می برد. در واقع با کمک این جدول در زمانی کوتاه می توان محاسبات زیادی را با خطای کمی انجام داد.
اما جدول اشتال تیر آهن از چه زمانی ساخته شد و در جیب مهندسان و طراحان جا گرفت؟ نام این جدول را از نویسنده و بنیانگذار آن یعنی خانم مارتا اشنایدر بورگر الهام گرفته اند. خانم اشنایدر را اولین مهندس زن آلمانی می دانند که سال 1938 بعد از جمع آوری اطلاعات دقیق و استاندارد، داده های مربوطه را جمع آوری و این جدول را تدوین کرده و داده های آن را به ترتیب نوشت. در واقع این جدول را به نوعی یک پروفیل ساختمانی می دانند که در زمان ساخت و سازه پروژه های ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرد. تیر آهن خود در انواع مختلفی از جمله UNP، INP، IPE و IPB در بازار داخلی کشورمان وجود دارد. در این بین IPE و IPB پرکاربردترین نوع پروفیل و تیر آهن بوده که مطابق استانداردهای اروپایی و بزرگترین شرکت های سازنده تیر آهن به بازار جهانی عرضه می شوند. در ایران نیز بیشتر از این دو نوع تیر آهن به علاوه INP استفاده می شود که هم دوام و استحکام اولیه را داشته و هم مورد اطمینان هستند.
IPE- ویژگی های هندسی مقطع تیرآهن
INP- ویژگی های هندسی مقطع تیر آهن
IPB- ویژگی های هندسی مقطع تیر آهن
برای مشاهده قیمت روز تیرآهن کلیک کنید
کتابچه جدول اشتال چیست و چه مباحثی را در بر گرفته است؟
قطعا بعد از خواندن پاراگراف بالا این سوال در ذهنتان شکل گرفته که محتویات این کتابچه چیست که اغلب مهندسان و ناظران تا این حد به آن وابسته اند؟! اگر تا به حال یکی از این کتابچه ها را از نزدیک ندیده اید بهتر است بدانید که این کتابچه مجموعه ای از جداول را شامل مشخصات هندسی اصلی ترین و مهم ترین پروفیل های ساختمانی تحت استاندارد دین آلمان را در برگرفته است که همگی به ترتیب تنظیم شده اند. حال این مشخصات هندسی چه چیزهایی هستند؟ این مشخصات شامل: سطح مقاطع پروفیل، اساس و پایه مقطع، وزن واحد طول مقطع پروفیل، شعاع ژیراسیون و… است که تمام این پارامترها را در این جداول با علائم اختصاری مخصوصی به کار برده اند. در این بین پارامترهایی که به صورت مستقیم بر روی پروفیل ها می آیند در قسمت بالایی جداول به صورت اختصاری و اندازه های آن ها در زیر جدول ثبت شده اند. اما این پارامتر ها چه چیزهایی هستند؟
بعضی از مهم ترین پارامترهای معرفی کننده تیر آهن که در این جداول استفاده شده به صورت موارد زیر نشان داده می شوند:
H: ارتغاع پروفیل
b: عرض پروفیل
p: محیط پروفیل
d: قطر
r: شعاع اتصال کنج و بال
C: ضخامت ماهیچه
h-2c: ارتفاع جان
A: مساحت مقطع
G: وزن واحد طول
E: فاصله مرکز سطح تا سطح بیرونی پروفیل
I: ممان اینرسی حول محورهای مقطع
S: اساس مقطع پروفیل حول محورهای آن
R: شعاع ژیراسیون حول محورهای مقطع و…
مهم ترین مقاطع که در جدول اشتال تیر آهن به کار می روند کدام اند؟
جداولی که در کتابچه اشتال آمده شامل معرفی مقاطع تیر آهن نیز هستند. از جمله مقاطعی که در این جداول آورده شده و مورد استفاده قرار می گیرند شامل مواد زیر هستند:
- در گروه تیر آهن ها: این جداول شامل انواع مختلف آن می شود که از جمله آنها:
IPE تیر I شکل نیم پهن
IPB تیر I شکل بال پهن
تیپ INP تیر I شکل باریک و… است. در این جداول شماره هر تیر آهن ارتفاع آن را مشخص می کند؛ به عنوان مثال در IPE80 عدد 80 که بعد از نام تیر آهن آمده ارتفاع آن به میلی متر را نشان می دهد.
- در گروه ناودانی ها: از UNP استفاده می شود که شامل ناودانی با بالهای دارای سطوح شیب دار و بال های موازی است.
- در گروه نبشی ها: از واژه L استفاده شده که دارای نبشی هایی با دو بال یکسان و غیر یکسان است. مثلا می توان به نمونه زیر اشاره کرد: در نبشی شامل L30*20*3 اندیس ها به ترتیب طول بال های نبشی و ضخامت آن را نشان می دهند.
- گروه سپری ها اغلب به شکل حرف T در جداول می آیند.
- گروه پروفیل ها که به شکل حرف Z در جداول اشتال پیدا می شوند.
- گروه میلگردهای فولادی: این گروه مهم ترین اجزاء جداول اشتال هستند.
- گروه پروفیل های توخالی که به شکل های مربع، مستطیل و دایره در جداول به کار رفته اند.
- گروه پروفیل های سرد نورد شده نیز در این جداول بخش خاصی را به خود اختصاص داده اند.
- به انواع ورقه ها و تسمه های فولادی نیز در جداول اشتال اشاره شده است.
جمع بندی
برای یادگیری بهتر هر چیزی بهتر است از جداول استفاده کنیم که بهترین گزینه برای آموزش مناسب و کاربردی هستند. یکی از این جداول کاربردی جدول اشتال بوده که در آموزش مقاطع فولادی و جزئیات آن مورد استفاده قرار می گیرد. این جداول معمولا به صورت یک کتابچه در دسترس مهندسان عمران و ساختمان سازی و ناظران مربوطه بوده و بهترین گزینه برای آموزش بهتر در این باره به حساب می آید. اما این همه ماجرا نیست. مهندس، دانشجو یا ناظر ساختمانی که این کتابچه را دارد تنها برای یادگیری نیست که آن را با خود به هر جا می برد. در واقع این کتابچه به وی کمک کرده تا بهتر و در زمانی بسیار کوتاه اصول و سوالات مورد نظرش را از طریق جداول پیدا کرده و آن ها را به کار گیرد. این جداول موجب راحتی کار فرد و صرفه جویی در زمان وی خواهد شد که تاثیری مثبت در روند کار او خواهد داشت.