بارها پیش آمده که هنگام گذر از کوچه و خیابان‌های شهر، ساختمان‌هایی را دیده‌ایم که در کنار آنها میلگردهای فولادی انباشته شده‌اند. اما آیا هیچ‌وقت به ماهیت و انواع این مقاطع فولادی فکر کرده‌اید؟ میلگردها مهم‌ترین مقاطع فولادی در ساخت سازه‌های اسکلت بتنی هستند و عمدتاً هم ما میلگردهایی را می‌بینیم که بر روی بدنه آنها برآمدگی‌هایی وجود دارد. به این میلگردها آجدار گفته می‌شود که برای مقاوم‌سازی بتن، در دل آن قرار می‌گیرند و بتن مسلح را می‌سازند. اما نوع دیگری از این محصولات نیز وجود داشته که فاقد برآمدگی سطحی بوده و میلگرد ساده فولادی نام دارند که در صنایع مختلف کاربرد دارند. برای آنکه بدانیدکاربرد این گروه از میلگردها چیست و چرا به اندازه میلگردهای آجدار در جلوی دید ما نیستند؟ برای آشنایی بیشتر با انواع میلگرد ساده فولادی و مشخصات و کاربرد آنها با ما همراه باشید.
میلگرد ساده چیست؟
مطرح کردن این پرسش که میلگرد چیست شاید چندان جالب نباشد. چراکه کمتر کسی پیدا می‌شود که حداقل یک‌بار، اسم آن را نشنیده و یا از موارد مصرف میلگرد آگاهی نداشته باشد. اما پرسش در مورد انواع میلگرد از نظر شکل ظاهری متفاوت است. با وجود اینکه این مقاطع فولادی را دیده‌ایم، اما شاید به شکل آنها و جزئیاتی که بر روی بدنه آنها وجود دارد، توجه نکرده باشیم.
میلگردها از نظر شکل ظاهری به دو دسته میلگرد ساده و میلگرد آجدار تقسیم می‌شوند. معیار این تقسیم‌بندی شکل ظاهری این محصولات است. منشاء نامگذاری این محصولات، به وجود یا عدم وجود یک عامل خارجی بر روی بدنه میلگرد مربوط می‌شود که آج نام دارد. میلگردهای آجدار دارای نقش‌های برجسته‌ای بر روی سطح خارجی بدنه خود هستند. در مقابل، میلگردهایی که این طرح‌ها را ندارند، میلگرد ساده نام دارند. بنابراین، میلگرد ساده نوعی میلگرد با سطح مقطع کاملاً دایره‌ای و سطح خارجی صاف و بدون برآمدگی و طرح و نقش است. این سطح صاف به صورت یکنواخت در تمام طول میلگرد برقرار است.
مشخصات فنی میلگرد ساده
مهم‌ترین مشخصه میلگرد ساده استاندارد تولید آن است که با علامت A1 نشان داده می‌شود. این استاندارد بیانگر عدم وجود آج در این محصول است. همچنین، به دلیل اینکه مقدار کربن در ترکیب شیمیایی این نوع میلگرد کمترین مقدار در بین تمام انواع میلگردهای فولادی است، در بازار از این نوع میلگرد تحت عنوان میلگرد نرم نیز شناخته می‌شود. با اینکه هنوز استفاده از استاندارد قدیمی روسی برای طبقه‌بندی میلگردها در ایران رایج است، اما بر اساس استاندارد ملی ایران، میلگرد ساده به صورت میلگرد س 240 هم معرفی می‌شود.
مشخصات فیزیکی میلگرد ساده
برای شناخت مشخصات فیزیکی و ظاهری میلگردهای ساده باید بدانید که این محصولات در سایزهای 5.5 تا 200 میلی‌متر قابل تولید هستند. در بین این سایزها، سایزهای 5.5، 6، 6.5 و 8 بیشترین کاربرد را در ساختمان‌سازی دارند. سایزهای ذکر شده از این نوع میلگرد معمولاً کاربرد صنعتی دارند و برای قطعه‌سازی صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. میلگردهای ساده به دلیل اینکه فاقد آج هستند، نسبت به سایز مشابه از میلگردهای آجدار، وزن سبک‌تری دارند اما این اختلاف وزن در مقیاس کم و تناژ پایین چندان محسوس نیست.
مشخصات مکانیکی میلگرد A1
همان‌طور که در بالا ذکر شد به میلگردهای A1، میلگرد س240 نیز گفته می‌شود. این عدد به میزان استحکام تسلیم میلگرد ساده فولادی اشاره دارد که برابر 240 مگاپاسکال است. ضمن اینکه، مقاومت کششی میلگرد ساده برابر 360 مگاپاسکال است. از آنجایی که میلگرد ساده مقدار کربن کمی دارد، نرم‌تر از میلگرد آجدار است و به راحتی شکل می‌گیرد. به همین دلیل از آنها برای خم‌کاری و ساخت خاموت استفاده می‌شود.
جوش‌پذیری میلگرد ساده A1
این محصول بهترین نوع میلگرد به منظور جوشکاری است. این موضوع به دلیل کم بودن مقدار کربن ترکیبات آن مربوط می‌شود. هر چه مقدار کربن کمتر باشد، استحکام و سختی میلگرد کاهش یافته و شکل‌پذیری آن نیز افزایش می‌یابد. افزایش میزان کربن به معنای ترد شدن قطعه است. توجه داشته باشید، قطعه‌‌ی ترد، در حین جوشکاری تنش‌های زیادی را متحمل شده و به راحتی ترک می‌خورد و می‌شکند. از آنجایی که میلگرد ساده A1 نرم است، مشکل ترک خوردن حین جوشکاری را ندارد و به راحتی جوش داده می‌شود.
کاربرد میلگرد ساده فولادی
وقتی صحبت از کاربرد میلگرد می‌شود، ناخودآگاه به یاد ساختمان‌های اسکلت بتنی می‌افتیم که در آنها از میلگردهای آجدار به‌منظور تقویت بتن استفاده می‌شود. اما کاربرد میلگردهای ساده چیست؟ آیا این میلگردها هم در ساختمان‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرند؟ در پاسخ باید گفت بله اما کاربرد آنها در ساختمان‌سازی به گستردگی میلگردهای آجدار نیست.
از آنجایی که میلگردهای ساده فاقد آج هستند، گزینه مناسبی برای تقویت بتن نیستند. این میلگردها قادر نیستند بتن را در اطراف خود محکم نگه دارند. به همین دلیل به‌عنوان خاموت و میلگردهای دورپیچ در ساختمان‌سازی و در مصارف گوناگون در صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرند. لازم به ذکر است از به‌کارگیری میلگردهای ساده به‌عنوان میلگردهای طولی و عرضی در ستون و فونداسیون پرهیز می‌شود. برای موارد یاد شده از میلگردهای ساده با سایز پایین استفاده می‌شود.
با اینکه کاربرد میلگرد ساده در ساختمان‌سازی محدود است، اما این مقاطع فولادی در صنعت و به خصوص قطعه‌سازی یکه‌تازی می‌کنند. ساخت پیچ، مهره، میخ و اتصالات از رایج‌ترین کاربردهای میلگرد A1 در صنایع است. برای این منظور از هر سایز میلگرد ساده می‌توان استفاده کرد.
روش تولید میلگرد ساده
برای تولید میلگرد ساده ابتدا باید شمش‌های فولادی را به دمایی بالاتر از دمای تبلور مجدد فولاد یعنی بالای 930 درجه سانتی‌گراد رساند. این امر به‌منظور پالایش دانه‌های ریز ساختار فولاد و آماده‌سازی برای فرآیند نورد ضروری است. زیرا شکل‌دهی در دمای معمول به فولادی که استحکام بالایی دارد مشکل است.
وقتی شمش‌ها به دمای بالا رسیدند، در ادامه فرآیند وارد ناحیه خط نورد گرم می‌شوند و توسط یک سری غلتک‌های شکل‌دهی، ضخامت و عرض آنها کاهش یافته و مقطع آنها به شکل گرد درمی‌آید. با کاهش سطح مقطع، به طول قطعه افزوده شده و این‌چنین میلگردهای ساده فولادی تولید می‌شوند. سپس آنها در طول استاندارد برش داده می‌شوند. طول استاندارد میلگردها در ایران 6 و 12 متر است. در این مرحله محصول نهایی به دست آمده است. اما اگر قرار باشد میلگرد آجدار تولید شود، در مراحل بعدی عملیات آج زنی بر روی میلگرد ساده صورت می‌پذیرد.
تفاوت میلگرد ساده و آجدار
میلگردهای ساده و آجدار فولادی با اینکه از برخی جنبه‌ها مانند جنس، سایز، ابعاد و وزن ممکن است مشابه باشند، اما کاربردهای متفاوتی دارند. برخی از این کاربردهای مختلف ناشی از خواص غیرمشترک آنها است. مواردی مانند مشخصات فیزیکی، ظاهری و خواص مکانیکی در این دو محصول متفاوت از یکدیگر است.
مهم‌ترین تفاوت میلگردهای ساده و آجدار، همین آجدار بودن و نبودن آن‌هاست. میلگردهای آجدار به سبب برخورداری از آج قادرند تا بتن را در اطراف خود به خوبی قفل کنند و افزایش استحکام کششی را برای بتن مسلح ناشی شوند. اما میلگردهای ساده از چنین قابلیتی برخوردار نبوده و استفاده از آنها به‌منظور استحکام‌دهی بتن مجاز نیست.
مورد دوم، قابلیت فرم‌پذیری بهتر میلگردهای ساده است. این محصولات مقدار کربن کمتری در ساختار خود دارد و نسبت به میلگردهای آجدار نرم‌تر هستند. به همین دلیل از آنها برای خم‌کاری استفاده می‌شود. میلگردهای آجدار از نوع A3 و A4 چون کربن خیلی بالایی دارند، بنابراین ممکن است در اثر خم‌کاری بشکنند.
سومین تفاوت مهم میلگردهای ساده و آجدار، قابلیت جوشکاری آنها است. میلگردهای A1 بیشترین قابلیت جوشکاری را دارند و از بین میلگردهای آجدار تنها میلگرد A2 قابلیت جوشکاری را داراست. میلگردهای آجدار A3 و A4 چون ترد هستند، در هنگام جوشکاری دچار تنش‌های داخلی شده و در نهایت موجب شکست آنها تحت بارگذاری کمتر از حد استاندارد می‌شود.
البته باید اشاره کرد که زیاد بودن مقدار کربن در ترکیب شیمیایی میلگردهای آجدار، افزایش استحکام کششی و سختی آنها را به دنبال دارد. به همین دلیل میلگردهای آجدار A2 و A3 بهترین نوع میلگرد برای استفاده در ساخت ستون و فونداسیون هستند چون بیشترین استحکام را برای بتن به ارمغان می‌آورند.
نحوه سفارش و خرید میلگرد
چگونگی خرید میلگرد به‌عنوان پرمصرف‌ترین مقطع فولادی ساختمانی، یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های کارفرمایان است. اینکه از کدام فروشنده میلگرد بخریم و چطور محصولی متناسب با نیاز خود تهیه کنیم به دانش فولادی و اطلاعات فنی و بازاری دقیق نیازمند است.
خرید از شرکت‌های بازرگانی به دلیل عدم وجود محدودیت در تناژ خرید از آنها و امکان ارسال در سریع‌ترین زمان بسیار سودمند است و توصیه می‌شود. مجموعه فولادشاپ علاوه بر موارد یادشده، با ارائه مشاوره‌های فنی و تخصصی در رابطه با محصول و خصوصاً در راستای خرید میلگرد ساده فولادی، بستری مناسب را برای شما به‌منظور تهیه میلگرد متناسب با اهداف پروژه شما فراهم کرده است. این مجموعه میلگردهای ساده فولادی در سایزهای پرکاربرد شامل 8، 10، 12 و 16 را با مناسب‌ترین قیمت عرضه می‌کند.
کافی است تا محصول مورد نظر خود را از سایت فولادشاپ انتخاب کنید و یا در صورت نیاز با کارشناسان فروش ما تماس بگیرید. در این مرحله ضمن دریافت مشاوره تخصصی، کوتاه‌ترین و به‌صرفه‌ترین مسیر باربری نیز به شما پیشنهاد می‌شود و پس از دریافت پیش فاکتور، اقدام به ثبت نهایی محصول می‌کنید.
کلام آخر درباره میلگرد ساده
میلگرد ساده به مقاطعی طویل با سطح مقطع گرد گفته می‌شود که در سطح خارجی آنها هیچ برآمدگی یا طرح و نقشی وجود ندارد. این نوع میلگردها کمترین میزان کربن را بین انواع دیگر میلگردها دارند و به همین دلیل دارای خاصیت شکل‌پذیری بیشتری هستند. همین موضوع سبب شده تا از خاصیت جوش‌پذیری قابل‌توجهی بهره ببرند. میلگردهای ساده به خاطر استحکام پایینی که دارند به‌عنوان میلگرد تقویتی استفاده نمی‌شود. به طور کلی اغلب این محصول به صورت دورپیچ، ساخت خاموت، ساخت پیچ و مهره، ساخت میخ و اتصالات دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سؤالات متداول
1- مزایای استفاده از میلگرد ساده چیست؟
این میلگردها به‌راحتی فرم داده می‌شوند و قابلیت جوش‌پذیری خوبی دارند. بنابراین از آنها می‌توان برای کاربری‌هایی که نیاز به خم‌کاری و جوشکاری دارند، استفاده کرد.
2- میلگرد ساده در چه سایزهایی تولید می‌شود؟
میلگردهای ساده در سایزهای 5.5 تا 200 قابل تولید هستند اما سایزهای 5.5، 6، 6.5، 8 و 10 بیشترین فروش را در بین آنها دارند.
3- قیمت میلگرد ساده به چه عواملی بستگی دارد؟
مهم‌ترین فاکتور تعیین‌کننده قیمت میلگرد ساده، وزن آن است که آن‌هم به‌نوعی به سایز میلگرد بستگی دارد. هر چه سایز و به‌تبع آن وزن میلگرد افزایش یابد، قیمت نیز افزایش خواهد یافت. میزان عرضه و تقاضا، نرخ ارز و برند کارخانه تولیدکننده از دیگر عوامل مؤثر بر قیمت میلگرد ساده هستند.