ورق‌های فولادی دارای انواع مختلفی هستند و کاربردهای مختلفی در زندگی ما دارند. برخی از ورق‌های فولادی برای مصارف خودروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرند. دسته دیگری از ورق‌های فولادی با نام ورق آجدار فولادی وجود دارند که با وجود اینکه در معرض دید ما قرار دارند اما به آنها توجهی نمی‌کنیم. این دسته از ورق‌ها را بر روی پل‌های عابر پیاده، درون واگن‌های قطار، لبه سکوی مترو و نیز در ابتدا و انتهای ورودی پله‌های برقی مشاهده خواهید کرد. ورق‌هایی که در این فضاها مورد استفاده قرار می‌گیرند، حاوی طرح‌های متنوع و زیبایی روی سطح خود هستند. همین موضوع سبب نامگذاری این محصولات به ورق‌های آجدار شده است. اما آیا می‌دانید کاربرد آنها چیست و چرا در چنین محیط‌های خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند؟ آیا طرح و نقش آنها یکسان است؟ نحوه تولید انواع ورق آجدار و کاربرد آنها چیست؟ برای پاسخ به این پرسش‌ها و آشنایی کامل با انواع ورق آجدار با ما همراه باشید.
معرفی انواع ورق آجدار
ورق‌های آجدار نوعی ورق فولادی، آلومینیومی، گالوانیزه یا استیل هستند که طی پروسه تولید، طرح‌های برجسته‌ای موسوم به آج روی سطح آنها ایجاد می‌شود. این ورق‌ها در بازار تحت عنوان ورق کف‌سازی، ورق شطرنجی و چکرپلیت نیز شناخته می‌شوند. الگوهای برجسته موجود روی سطح این ورق‌ها در افزایش اصطکاک سطوح و جلوگیری از لغزش و سرخوردن بسیار کارآمد هستند. به‌همین دلیل، معمولاً برای استفاده در محل‌هایی که تردد و عبور و مرور افراد روی آنها زیاد است، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ورق آجدار اولین بار توسط یک معمار انگلیسی به نام هنری رابینسون پالمر و در سال 1820 میلادی در شرکت لندن داک تولید شد که از نوع گالوانیزه بود. این ورق از سال 95 در کشور و توسط کارخانه فولاد مبارکه اصفهان تولید شد که در حال حاضر ظرفیت مصرف سالانه آن در کشور به 100 تا 150 هزار تن می‌رسد.
مشخصات فنی انواع ورق آجدار
ورق‌های آجدار بر اساس معیارهای متفاوتی دسته‌بندی می‌شوند. با این حال، همگی آنها در راستای یک کاربرد تولید و عرضه می‌گردند. کاربرد اصلی ورق‌های آجدار افزایش اصطکاک سطح است. این محصولات معمولاً بر پایه ورق St37 و به روش نورد گرم تولید می‌شوند، اما تفاوت‌های اساسی با دیگر ورق‌های نورد گرم موجود در بازار نیز دارند.
ورق‌های آجدار را می‌توان بر اساس معیارهای زیر طبقه‌بندی کرد:
- انواع ورق آجدار بر اساس جنس
- انواع ورق آجدار بر اساس شکل آج
- انواع ورق آجدار بر اساس روش تولید
انواع ورق آجدار بر اساس جنس
ورق‌های آجدار بر اساس جنس به انواع مختلف فولادی یا آهنی، گالوانیزه، استیل و آلومینیومی تقسیم می‌شوند. در این بین، ورق‌های آجدار فولادی بیشترین استفاده را دارند چرا که علاوه‌بر استحکام مناسب، قیمت مناسبی نیز دارند و مقرون‌به‌صرفه هستند. اما اگر قرار باشد از این ورق‌ها در موقعیت‌هایی استفاده شود که شرایط جوی نامساعد است، بهتر است که نوع گالوانیزه، استیل یا آلومینیومی انتخاب شود.
ورق‌های آجدار آلومینیومی استحکام کمتر و وزن سبک‌تری دارند و اغلب برای کاربردهای دکوراسیون مناسب هستند. این در حالی است که ورق‌های آجدار گالوانیزه و استیل بهترین نوع ورق‌های فولادی به منظور مقاومت در برابر خوردگی هستند و استحکام آنها نیز به اندازه ورق‌های فولادی و یا حتی بیش از آنها است. با این حال، قیمت بالای ورق‌های آجدار گالوانیزه و استیل منجر به استفاده از ورق‌های آجدار فولادی به جای آنها شده است.
انواع ورق آجدار بر اساس شکل آج
ورق‌های آجدار بر اساس شکل آج به انواع حالت‌های آج مربعی، شطرنجی، بادامی، قطره‌ای، لوزی، عدسی و الماسی تقسیم می‌شوند. این طرح‌ها به صورت الگوهای تک خط، دو خط و یا پنج خطی بر روی سطح ورق آجدار وجود دارند. هر یک از این طرح‌ها بر اساس میزان اصطکاک سطح مورد استفاده قرار می‌گیرند.
انواع ورق آجدار بر اساس روش تولید
روش تولید همیشه یک عامل تعیین‌کننده خواص و کیفیت محصول است که این موضوع در مورد ورق‌های آجدار نیز صدق می‌کند. این ورق‌ها براساس روش تولید به انواع ورق آجدار پرسی و ورق آجدار فابریک تقسیم می‌شوند. ورق‌های آجدار پرسی و فابریک هر یک خواص منحصربه‌فرد خود را دارند و از جنبه‌های وزن، استحکام، شکل ظاهری و دوام با یکدیگر متفاوت هستند. در ادامه نحوه تولید انواع ورق آجدار پرسی و فابریک را به‌طور کامل شرح خواهیم داد.
مزایای استفاده از ورق آجدار
ورق‌های آجدار به دلیل ظاهر منحصربه‌فردی که دارند برای کاربردهای مخصوصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از مزایای ورق‌های آجدار، تولید آنها در جنس و طرح‌های متفاوت است که آنها را برای کاربردهای دکوراسیون بسیار جذاب کرده است. اما لازم به ذکر است که برای مصارف ساختاری، معمولاً از ورق‌های آجدار فولادی استفاده می‌شود. جنس‌های دیگر از ورق‌ها مانند آلومینیومی، استیل و گالوانیزه گران هستند و یا استحکام و مقاومت کافی را ندارند. این ورق‌ها در حالت غیرفولادی اغلب وارداتی هستند و تهیه آنها دشواری‌های خاص خود را دارد. بنابراین ورق‌های آجدار مورد نیاز برای کاربری‌های مختلف از نوع فولادی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
مهم‌ترین مزایای ورق آجدار فولادی عبارتند از:
- نسبت استحکام به وزن بالا
- قابلیت افزایش اصطکاک سطوح و جلوگیری از لغزش
- قابلیت جوش‌پذیری مناسب
- قابلیت فرم‌پذیری و انعطاف‌پذیری مطلوب
- ظاهر زیبا و جذاب در طرح‌های متفاوت
کاربرد ورق آجدار
به طور کلی، کاربرد ورق آجدار در سطوح لغزنده به منظور افزایش اصطکاک سطح است تا از لغزش افراد و اشیا در چنین محل‌هایی جلوگیری شود. همچنین، تنوع در طرح آج این محصولات سبب شده تا این محصولات برای کاربردهای تزئینی نیز مورد استفاده قرار گیرند. مهم‌ترین کاربردهای ورق آجدار فولادی شامل موارد زیر است:
- ساخت لبه سکوی مترو
- محل اتصال بین واگن‌های قطار
- سطوح پل‌های عابر پیاده
- ورودی پله‌های برقی
- کف‌سازی کابین وسایل نقلیه باربری
- سقف و دیواره آسانسور
- دستگاه‌های صنعتی کارخانه‌ها
- ساخت حفاظ مناطق نظامی
- دکوراسیون داخلی و خارجی ساختمان
فرآیند ساخت و تولید ورق آجدار فولادی
همان‌طور که در بالا اشاره شد، ورق‌های آجدار فولادی به دو صورت پرسی و فابریک تولید می‌شوند. تولید ورق آجدار پرسی به این صورت است که ورق‌های فولادی پس از انجام فرآیند نورد گرم بر روی آنها و رسیدن به ضخامت مناسب، از طریق عبور از بین یک سری غلتک‌های طرح‌دار، آجدار می‌شوند. در این حالت، یک طرف ورق دارای آج و برآمدگی شده و طرف مقابل آن دچار فرورفتگی می‌شود. به دلیل اینکه ورق آجدار پرسی دارای پستی و بلندی‌های متفاوت در دو سمت ورق است، از استحکام کمتری نسبت به ورق آجدار فابریک برخوردار است.
در مقابل، ورق آجدار فابریک همان ورق نورد گرم است که طرح آج به‌صورت یک لایه نازک جداگانه بر روی آن قرار می‌گیرد. در این حالت، ورق دارای فرورفتگی در سمت دیگر آن نیست و این‌طور به نظر می‌رسد که آج‌ها بر روی سطح چسبانده شده‌اند. ورق‌های آجدار فابریک به‌دلیل شکل پیوسته‌ای و لایه مجزای آج که دارند، از استحکام و وزن بیشتری نسبت به نوع پرسی آن است. به‌همین دلیل در مواردی که نیاز به ایجاد اصطکاک زیاد است و فشار زیادی وجود دارد، از این نوع ورق آجدار استفاده می‌شود. ورق‌های آجدار فابریک دارای مقاومت و وزن بیشتری هستند، بنابراین قیمت بالاتری نیز دارند.
نحوه سفارش و خرید ورق آجدار
برای خرید ورق آجدار باید اطلاعات جامعی از نحوه تولید تا خواص این محصول داشته باشید. این موارد به‌طور کامل در مقاله موجود شرح داده شد. پس از آن، سایز و ابعاد ورق مورد نیاز باید انتخاب شود. مجموعه فولادشاپ این محصول را در پرکاربردترین ضخامت‌ها یعنی 2 تا 6 و ابعاد 1000*2000 و 1500*6000 میلی‌متر به فروش می‌رساند. ضخامت 2 میل این ورق محصول کشور چین بوده و ضخامت‌های بیشتر از 2 توسط کارخانه فولاد مبارکه تولید می‌شوند. به‌منظور دریافت پیش فاکتور و کسب اطلاعات فنی و تخصصی در حوزه خرید ورق آجدار، با کارشناسان فروش فولادشاپ تماس بگیرید.
کلام آخر درباره انواع ورق آجدار
ورق آجدار به ورق‌هایی گفته می‌شود که حاوی برآمدگی‌های سطحی موسوم به آج هستند. این ورق‌ها تنوع زیادی داشته و براساس روش تولید به انواع پرسی و فابریک، بر اساس شکل و طرح به انواع شطرنجی، بادامی، قطره‌ای و عدسی و بر اساس جنس به محصولات فولادی، استیل، گالوانیزه و آلومینیومی تقسیم می‌شوند. ورق‌های آجدار فابریک به‌دلیل عدم برخورداری از فرورفتگی در سمت پشت ورق و اتصال آج‌ها به صورت مجزا به سطح آنها، از نظر وزن، مقاومت و قیمت گران‌تری نسبت به نوع پرسی هستند.
سؤالات متداول
1- انواع ورق آجدار از نظر طرح آج کدامند؟
این ورق‌ها شامل طرح‌هایی همچون مربعی یا شطرنجی، بادامی، قطره‌ای، لوزی، عدسی و الماسی هستند.
2- ورق آجدار پرسی بهتر است یا فابریک؟
ورق آجدار فابریک از نظر خواص بهتر از نوع پرسی است اما وزن و قیمت بالاتری دارد.
3- ورق‌های آجدار در چه جنس‌هایی تولید می‌شوند؟
این ورق‌ها از نظر جنس شامل ورق‌های آهنی یا فولادی، استیل، گالوانیزه و آلومینیومی هستند.