کاربرد انواع میلگرد و آرماتور

امروزه در صنایع ساخت و ساز از انواع میلگرد برای افزایش مقاومت بتن جهت تحمل نیروهای کششی ساختمان استفاده می شود. از این رو استانداردهای تولیدی میلگرد با توجه به اندازه و قطر آن در کشورهای مختلف کاملا متفاوت می باشد. در واقع این استانداردها با توجه به شرایط و نوع پروژه ساختمانی در انواع طبقه بندی های مختلف قرار می گیرند.

در این مقاله پاسخ بسیاری از سؤالات‌تان دربارۀ کاربرد انواع میلگرد را خواهید یافت. سؤالاتی مانند:

• کاربرد انواع میلگرد چیست؟
• فرق میلگرد و آرماتور چیست؟
• انواع میلگرد کدامند؟
• کاربرد میلگرد در ساختمان‌سازی چیست؟
• میلگرد آجدار چه کاربردی دارد؟
• میلگرد ساده چه کاربردی دارد؟
• میلگرد A1 چه کاربردی دارد؟
• کاربرد میلگرد A2 چیست؟
• میلگرد A3 چیست و چه کاربردی دارد؟
• کاربرد میلگرد A4 چیست ؟

انواع میلگرد و مشخصات آن

میلگرد، یک نوع پروفیل ساختمان سازی با سطح مقطع دایره و توپر می باشد که نوع فلزی آجدار آن بیشتر شناخته شده است. جنس آن از فولاد بوده و در انواع سایزها تولید و عرضه می شود. در واقع انواع میلگرد از نظر قطر و سایز مختلف و با جنس های متفاوتی بر اساس استانداردهای تعیینی تولید می شوند.

 یک دسته از انواع میلگرد که در ایران نیز رایج است و بر حسب استاندارد روسیه می باشد، به شرح زیر است:

۱. میلگرد A1 (نوع میلگرد نرم بدون آج)

 مشخصات میلگرد A1 به شرح تنش جاری ۲۳۰۰ کیلوگرم و تنش گسیختگی ۳۸۰۰ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع و تغییر شکل حدود ۲۵ درصد می باشد. در انواع سایز میلگرد، این مورد را جزو میلگردهای نرم و به صورت صاف و بدون آج دسته بندی می کند. همچنین این نوع میلگرد A1 باعث کاربرد آن برای آهنگری و انجام عملیات جوشکاری شده است.

۲. میلگرد A2 (نوع میلگرد نیمه سخت با اج ساده)

 مشخصات میلگرد A2 به شرح تنش جاری ۳۰۰۰ کیلوگرم و تنش گسیختگی ۵۰۰۰ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع و تغییر شکل حدود ۱۹ درصد می باشد. این ویژگی ها یک نوع میلگرد نیمه خشک و نرم را به صورت آجدار و آج فنری شکل داده است. از این نوع میلگرد برای انجام خاموت زنی و عملیات ساختمانی استفاده می شود.

3. میلگرد A3 (نوع میلگرد سخت با آج پیچیده)

میلگرد A3 به شرح تنش جاری ۴۰۰۰ کیلوگرم و تنش و پیوستگی ۶۰۰۰ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع و تغییر شکل نسبی پلاستیکی ۱۴ درصد می باشد. این سایز میلگرد باعث طبقه بندی آن در ردیف میلگردهای خشک و آجدار شده که مناسب عملیات سیویل صنعتی و ساختمانی می باشد. البته به دلیل سختی تغییر آن برای انجام عملیات جوشکاری و تغییر شکل آن برای پروژه های ساختمان سازی مجاز نمی باشد.

۴. میلگرد A4 (نوع میلگرد سخت و آجدار مرکب)

میلگرد A4 با تنش تسلیم ۵۰۰ و ۵۲۰ مگاپاسکال در رده انواع سایز میلگرد آجدار ۵۰۰ و آجدار ۵۲۰ طبقه بندی می شود.

 در هنگام شناسایی این ۴ انواع میلگرد باید به شکل ظاهری آنها نیز توجه کرد. به عنوان مثال یکی از راه های شناسایی این میلگردها از طریق آج آنها می باشد. در سایز میلگرد A2 آج آنها به شکل منفرد بوده و در میلگرد A3 به شکل ضربدری می باشد. در واقع در میلگردهای A2 آجها به شکل موازی و در میلگردهای A3 آجها به شکل هفت و هشت می باشند.

 یک دسته دیگر از انواع میلگرد براساس استاندارد به ۶ نوع طبقه بندی می شوند که به شرح زیر است:

• میلگرد ساده (میلگرد ۲۴۰)
• میلگرد آجدار مارپیچ یا یکنواخت (میلگرد ۳۴۰)
• میلگرد آجدار مارپیچ (میلگرد ۳۵۰)
• میلگرد آجدار جناقی یا یکنواخت (میلگرد ۴۰۰)
• میلگرد آجدار جناقی (میلگرد ۴۲۰)
• میلگرد آجدار مرکب (میلگرد ۵۰۰ و ۵۲۰)

این ۲ دسته بندی را که ذکر کردیم برخی مشترکات را نیز دارا می باشند. به عنوان مثال میلگرد A2 همان میلگرد آجدار مارپیچ ۳۴۰ در استاندارد می باشد. همچنین میلگرد A3 همان میلگرد آجدار جناقی ۴۰۰ می باشد.

 

دسته بندی دیگر برای انواع میلگرد از نظر قطر بر اساس استانداردها صورت گرفته است.

کاربرد انواع میلگرد و آرماتور

میلگرد انواع مختلف دارد و کاربردهای متنوع. مهم‌ترین کاربرد انواع میلگرد و آرماتور، افزایش مقاومت کششی و چرخشی در سازه‌های بتنی است. این محصولات فولادی با استانداردهای مختلف تولید می‌شود. هر کدام از این استانداردها ویژگی‌هایی دارد که باعث می‌شود مثلاً کاربرد میلگرد A1 با A2 متفاوت باشد. با استفاده از آزمایش‌های گوناگون می‌توان میزان «مقاومت کششی» و «تنش تسلیمی» این محصولات را اندازه‌گیری کرد.  ابتدا تعریفی کوتاه و مختصر از این دو مفهوم اساسی در ساختمان‌سازی بخوانید؛

• مقاومت کششی: بیشترین تنشی است که میلگرد تا پیش از شکستن می‌تواند تحمل کند.
• تنش تسلیم: بیشترین نیرویی است که میلگرد می تواند بدون تغییر شکل دائمی تحمل کند.

بیشتر بخوانید: همه چیز دربارۀ میلگرد

 با استناد به این مشخصه‌‌های قابل اندازه‌گیری، می‌توان محاسبات دقیق مهندسی برای طراحی سازه‌های بتنی انجام داد و همچنین بیشترین میزان فشار و باری را اندازه گرفت که ساختمان می‌تواند تاب بیاورد. آرماتوری که در بتن‌ استفاده می‌شود چندین نوع مختلف دارد که در ادامه این گونه‌های مختلف و ویژگی‌ها و کاربردهای هر یک را مطالعه می‌کنید.

تفاوت میلگرد و آرماتور چیست؟

نکتۀ مهمی دربارۀ تفاوت میلگرد و آرماتور وجود دارد که دقیقاً به کاربرد آنها برمی‌گردد. بنا بر این بهتر است اول آن را مرور کنید و بعد ادامۀ این مقالۀ فولادشاپ را بخوانید؛

این دو کلمه را گاهی، به‌اشتباه، در جای هم و به صورت مترادف به کار می‌برند در صورتی که معنای کاملاً متفاوتی دارند:

• میلگرد: به مقطع فولادی‌ای با سطح مقطع دایره که طول آن بیشتر از قطر آن باشد، میلگرد می‌گویند. این محصول پس از فرآیند نورد گرم یا سرد و به شکل ساده یا آجدار تولید می‌شود. لفظ «میلگرد» را تا زمانی برای این محصول به کار می‌برند که هنوز از آن برای مسلح کردن بتن استفاده نکرده‌اند.
• آرماتور: به میلگردی که برای کاشتْ در بتن و مقاوم‌سازی بتن به کار می‌برند، «آرماتور» می‌گویند. آرماتوربندیِ ساختمان را به منظور افزایش مقاومت کششی بتن انجام می‌دهند.

کاربرد میلگرد آجدار و ساده در ساختمان‌سازی

این مقطع فولادیِ تو پر، که در دستۀ پروفیل‌های ساختمانیِ باز طبقه‌بندی می‌شود، انواع و کاربردهای متفاوتی دارد و به طور کلی به دو نوعِ آجدار و ساده تقسیم می‌شود.

آرماتوربندی و مقاوم‌سازی بتن را بیشتر با نوع آجدار انجام می‌دهند؛ چرا که برجستگی‌های آن درگیری بیشتر و بهتری با بتن ایجاد می‌کند و مقاومت کششی آن را افزایش می‌دهد. نوع ساده هم کاربردهای گسترده و مختلفی دارد و از آن بیشتر در صنعت استفاده می‌کنند. در ادامۀ این مقاله در فولادشاپ، دربارۀ این دسته‌بندی‌ها و انواع مختلف میلگرد بیشتر می‌خوانید؛

این دو مقطع فولادی را به دو روش نورد گرم و نورد سرد می‌سازند و به شکل گسترده‌ای در ساختمان‌سازی و صنعت و راه‌سازی از آن استفاده می‌کنند. در ادامه ویژگی‌ها و کاربرد میلگرد آجدار و ساده را مرور می‌کنید؛

کاربرد میلگرد ساده

نوع ساده، کربن کم و انعطاف زیادی دارد. این محصول انتخاب خوبی برای مسلح کردن بتن به صورت مستقیم و ساخت بتن آرمه نیست چرا که میزان مقاومت تسلیمی آن کم است. اما به دلیل قابلیت شکل‌پذیری، می‌توان از آن به شکل دورپیچ برای مقاوم‌سازی بتن استفاده کرد. نوع ساده قابلیت جوش‌پذیری بسیار بالایی نیز دارد و با تمام روش‌های جوشکاری می‌توان آن را جوش داد. این محصول بیشتر از ساختمان‌سازی، در صنعت کاربرد دارد. ساخت انواع پیچ و مهره، میخ، سوزن و تولید برخی اتصالات و همین طور ساخت شفت و مانند این‌ها مهم‌ترین و متداول‌ترین کاربردهای میلگرد ساده است؛ چون در این صنایع به مقاومت نسبتاً بالا و انعطاف‌پذیری و شکل‌پذیری، و در مجموع چقرمگی زیاد، نیاز است.

برای مشاهده لیست قیمت میلگرد ساده کلیک کنید

کاربرد میلگرد A1

 نام A1 برگرفته از استاندارد نام‌گذاری روسی است. ساختار شیمیاییِ کم‌کربنِ این محصول، انعطاف‌پذیری و جوش‌پذیری آن را بسیار بالا برده است. A1 همان میلگرد ساده است و همان ویژگی‌ها و کاربردها را در صنعت و ساختمان‌سازی دارد.

کاربرد میلگرد آجدار

 

یکی از پر مصرف‌ترین مقاطع فولادی در ایران است. این محصول را برای افزایش مقاومت کششی بتن استفاده می‌کنند. نوع آجدار سه نمرۀ A2 و A3 و A4 دارد. هنگام مسلح کردن بتن، برآمدگی‌های سطح این محصول با بتن درگیر می‌شود و به همین دلیل هم دیگر از قلاب در انتهای کار استفاده نمی‌کنند.

برای مشاهده لیست قیمت میلگرد آجدار کلیک کنید

کاربرد میلگرد A2

A2 یا آج 340 محصولی نیمه سخت است و ساختار شیمیایی آن مقدار کربن بیشتری از A1 و کربن کمتری از نمره‌های بعدی، یعنی A3 و A4 دارد. میلگرد آجدارA2 به دلیل استحکام تسلیمی مناسب، و همین طور برجستگی‌هایی که روی سطح خود دارد، گزینۀ مناسبی برای مسلح کردن بتن است و در عین حال مقاومت کششی نسبی خوبی نیز دارد.

کاربرد میلگرد A3

سومین نمره از نوع آجدار، گرید A3 است. میلگرد آجدار A3 چکش‌خوار نیست و برای عملیات آهنگری و خمش مناسب نیست. همچنین جوشکاری بر روی گرید A3به هیچ وجه مجاز نیست و قابلیت جوشکاری ندارد. کاربرد میلگرد A3 بیشتر در مقاوم‌سازی ساختمان است.

کاربرد میلگرد A4

A4 سخت‌ترین نوع این مقطع فولادی است. میلگرد A4 گران قیمت است و استفاده از آن بیشتر برای پروژه‌های بزرگ مانند سدسازی یا ساخت آسمان‌خراش توجیه دارد و در ایران کمتر از این نوع استفاده می‌کنند.

استفاده از این گرید، با وجود قیمت زیاد، می‌تواند باعث استحکام بیشتر بنا و کاهش حجم آرماتورهای مصرفی برای مسلح کردن بتن شود و سرعت ساخت و ساز را افزایش دهد. در نتیجه این مزایا باعث جلوگیری از اتلاف هزینه و تخریب بنا می‌شود و با تسریع فرآیند ساخت و ساز و بتن‌ریزی و کاهش حجم مصالح مصرفی، سازگاری بیشتری نیز با محیط زیست دارد. ساخت بناهایی بسیار مقاوم مانند سدها و آسمان‌خراش‌ها و پناهگاه‌ها یا ساخت بناهایی بسیار مقاوم در برابر زلزه مهم‌ترین کاربرد میلگرد A4 است.

کاربرد میلگرد سیاه یا فولاد کربنی

کاربرد میلگرد سیاه بسیار گسترده است و یکی از پرمصرف‌ترین انواع این محصول است. استحکام کششی آن بالاست و مقاومت فشاری قابل قبولی هم دارد به همین دلیل کاربردهای گوناگونی دارد. اما به دلیل ضعف در برابر اکسایش، این محصول در مناطق مرطوب اصلاً کاربرد ندارد و باعث خرابی بنا می‌شود.

کاربرد میلگرد اپوکسی

اپوکسی در واقع همان فولاد کربنی است با این تفاوت که پوشش نازک و ظریفی دارد که مانع از اکسایش می‌شود. این محصول قابلیت خم‌کاری هم دارد اما در برابر ساییدگی آسیب‌پذیر است. استفاده از این محصول در سازه‌های بتنی‌ای مناسب است که در معرض رطوبت قرار دارند یا در مناطقی که نمک و عناصر قلیایی زیاد است. سازه‌هایی که در مجاورت دریا هستند مانند اسکله‌ها، پل‌ها، پارکینگ‌ها و پیاده‌روها از مهم‌ترین موارد کاربرد میلگرد اپوکسی هستند. اپوکسی در برابر دمای پایین و هوای سرد آسیب‌پذیر است و برای استفاده در نواحی سردسیر مناسب نیست.

کاربرد میلگرد گالوانیزه

نوع گالوانیزه برای استفاده در مناطق مرطوب بسیار مناسب است. استحکام کششی این محصول نسبت به نوع سیاه یا اپوکسی قدری کمتر است اما مقاومت آن در برابر اکسیداسیون و خوردگی به‌مراتب بیشتر است (حدود چهل برابر). پوشش گالوانیزۀ روی سطح، علاوه بر افزایش کیفیت محصول، قیمت آن را نیز افزایش می‌دهد و به همین دلیل هم کاربرد این نوع قدری محدودتر است و بیشتر برای استفاده در مناطق مرطوب و شرجی یا قلیایی و خورنده مناسب است. پوشش گالوانیزه باعث می‌شود این محصول ظاهر زیبای خودش را حفظ کند و به همین دلیل از آن در بناهایی استفاده می‌کنند که زیبایی مهم است و این بناها برای عموم مردم جنبۀ نمادین دارند، مثل تئاتر ملی لندن و خانۀ اپرای سیدنی.

کاربرد میلگرد اروپایی

این محصول با روش ترمکس تولید می‌شود و سطح آن نسبت به مغزش محکم‌تر است. کاربرد میلگرد اروپایی بیشتر در مناطقی است که زلزله‌خیز نیستند و از این نظر امن محسوب می‌شوند.

کاربرد میلگرد فایبرگلاس یا GRFP

این محصول وزن کمی دارد و در برابر عوامل خورنده مقاوم است و عایق الکتریسیته هم است. اما عیبش این است که در برابر حرارت مقاومت پایینی دارد؛ بنابراین برای استفادۀ گسترده مناسب نیست و از آن در ستون‌هایی که تحت فشار شدید هستند نباید استفاده کرد. البته به ‌دلیل مقاومت شیمیایی بالا و مقاومت در برابر خوردگی، عمر این محصول بیشتر از صد سال است. کاربرد میلگرد فایبرگلاس در محیط‌هایی است که بتن در معرض عوامل مخرب مثل کلریدهای دریایی (اسکله‌ها، سازه‌های دریایی) یا کلریدهای ضد یخ (عرشۀ پل‌ها و ریل‌ها، سدها) یا میدان‌های الکترو مغناطیسی و ولتاژ بالا (قسمت MRI بیمارستان‌ها، داکت‌های کابل، کارخانه‌ها و تجهیزات ذوب آلومینیوم) قرار دارد.

کاربرد میلگرد استیل

این محصول در دو نوع استیل کربن و استنلس استیل تولید می‌شود. هر کدام از این دو نوع، مزایا و معایب و زیرمجموعه‌های خودشان را دارند. نوع استیل کربنی که به آن «بگیر» هم می‌گویند، یکی از پرکاربردترین انواع این محصول است که بیشتر در صنایع راه و ساختمان و در کشاورزی و همین طور نفت و پتروشیمی (آنجا که نیاز به جوش خوردن میلگرد باشد) کاربرد دارد. به دلیل ضعف در برابر اکسیداسیون و خورنده‌های شیمیایی، از نوع استیل کربن، یا همان بگیر، در مناطق مرطوب یا شرجی و یا مکان‌هایی با اسیدیتۀ بالا و یا جریان‌های الکترومغناطیسی قوی استفاده نمی‌کنند. در صنعت پتروشیمی هم که مواد اسیدی قوی کاربرد دارد، به این دلیل از نوع بگیر استفاده می‌کنند که، بر خلاف نوع استنلس استیل، در برابر جوش مقاومت ندارد و می‌توان آن را جوش داد.

نوع دیگر، میلگرد استنلس استیل است. مقاومت شیمیایی استنلس استیل بسیار بالا است. از این نوع در زمینه‌هایی مانند صنایع غذایی (به دلیل حساسیت مواد غذایی)، نفت و پتروشیمی (به دلیل وجود مواد اسیدی و خورنده‌های قوی در این محیط‌ها)، در ساخت انواع اسکلت فلزی (به دلیل مقاومت و انعطاف بالا) و در محیط‌هایی با میدان‌های الکتریکی و مغناطیسی قوی و مانند این‌ها استفاده می‌کنند.

میلگرد آجدار مقاومت بالا یا HSD

 

این نوع آرماتور به دلیل ویژگی‌های ممتازی که دارد، کاربرد بسیار وسیعی در ساختمان‌سازی دارد. مقدار کم کربن در فرمولاسیون این مقطع تو پُر فولادی، انعطاف بسیار بالایی به آن داده است. کاربرد میلگرد HSD در مواردی است که نیاز به خم‌کاری و انعطاف باشد. چرا که مقاومت کششی و مقاومت خمش بالایی دارد و از استحکام خوبی نیز برخوردار است. یکی دیگر از مزایای این محصول، قابلیت جوشکاری است که این هم به دلیل مقدار کم کربن آن است. وزن کم و استحکام زیاد این نوع پروفیل باز طیف کاربردی وسیعی به آن داده است و برای استفاده در ساختمان‌های مسکونی، پل‌ها و مانند این‌ها بسیار مناسب است و به دلیل آج‌دار بودن، برای مقاوم‌سازی بتن نیز مفید است.

کاربرد میلگرد کلاف

سایز معمول این محصول از 5.5 تا 16 میلی‌متر است و در ایران تا سایز 12 هم موجود است. اما سایز 12 به بالا را به صورت سفارشی تولید می‌کنند که کلاف عرضی است و معمولاً در ساخت و ساز بیشترین استفاده را دارد.

انعطاف این محصول بیشتر از نوع شاخه‌ای است و بیشتر برای تولید انواع سیم، پیچ و مهره و پرچ، میخ وسوزن، سیم‌خاردار، خرپا و تیرچه، سیم‌های برق و دکل‌ها، سیم بکسل، زنجیر فلزی، فنر و سوپاپ خودرو، صافی و توری و صنایع الکترود و جوشکاری و مانند این‌ها استفاده می‌شود.

مفتول، وایر راد و وایر رود یا وایرود نام‌ها دیگر این محصول هستند. وایرراد در سه نوع مختلف تولید می‌شود که هر کدام کاربرد متفاوتی دارد.

• وایررود کم کربن: همان طور که از نامش پیداست، میزان کربن کم این نوع میلگرد کلاف باعث شده است انعطاف بیشتری از دیگر انواع این محصول داشته باشد. کربن کم علاوه بر انعطاف، باعث شده است که وایر راد کم کربن از قابلیت جوش‌پذیری خوبی نیز برخوردار باشد. علاوه بر این‌ها، قابلیت چکش‌خواری بالا، قابلیت نورد سرد و قابلیت افزایش طول از مزیت‌های این نوع وایر رود است.
• وایرراد متوسط: این نوع وایر رود کربن بیشتری از گونۀ قبلی دارد. وایرود متوسط، انعطاف کمتر و سختی بیشتری دارد. برای مصارفی مثل ساخت سیم بکسل، کابل برق، تایرسازی و فنر سازی و همین طور ساخت سیم‌های پیانو از این نوع کلاف استفاده می‌کنند.
• وایر راد پر کربن: این سخت‌ترین و نامنعطف‌ترین نوع وایر رود است. خصوصیات این محصول مانند مفتول متوسط است و موارد استفادۀ ان نیز تقریباً همان است. نوع پر کربن قابلیت چکش‌خواریندارد و برای موراد مصرفی که در مورد قبلی ذکر کردیم مناسب است.

کاربرد میلگرد ترانس

نوع ترانس به دلیل ظاهر براق و زیبا و استحکام و انعطاف خوبی که دارد یکی از مرغوب‌ترین انواع این مقطع تو پر است و بیشتر در زمینه‌هایی استفاده می‌شود که زیبایی ظاهری کار و کیفیت فولاد اهمیت زیادی دارد.

دو نوع ترانس تک پولیش و دو پلیش وجود دارد که در انواع و مقاطع مختلف و برای مصارف گوناگون ساخته می‌شود و در مجموع می‌شود شش دسته محصول ترانس که در ادامه کاربرد هر یک را مرور می‌کنید؛

• کاربرد میلگرد ترانس تک پولیش: ترانس تک پولیش قابلیت ماشین‌کاری دارد و بعد از ماشین‌کاری همچنان صیقلی می‌ماند. ساخت قطعات پمپ‌های آب و نفت، صنعت خودروسازی و ساخت سیلندرهای هیدرولیکی از جمله کاربردهای این محصول است.
• کاربرد میلگرد ترانس دو پولیش: بازتاب سطحی چشمگیر، ترانس دو پولیش را به گزینه‌ای عالی تبدیل کرده است برای جاهایی که زیبایی سطح آن بسیار مهم است. نمای ساختمان، بدنه و قطعات بیرونی خودرو و سازه‌های معماری خاص از موارد مصرف ترانس دو پولیش است.
• کاربرد میلگرد ترانس بلبرینگ‌خور: این محصول را در ساخت قطعات زیبا و نشکن خودرو و همین طور ماشین‌آلات صنعتی، در ساخت و ابزرا و یراق و در صنعت مبل‌سازی به کار می‌برند.
• میلگرد ترانس سنگ‌خورده: سطح این محصول را به روش سنگ‌زنی صیقل می‌دهند. از این محصول در ساخت جرثقیل، جک، بالابر، صنایع پمپ‌سازی و مانند این‌ها استفاده می‌شود.
• میلگرد ترانس مفتول: این نوع از محصولات ترانس، قابلیت خم‌کاری و چکش‌خواری بالایی دارد و از شکل‌پذیری بالایی برخوردار است. از این محصول، به دلیل انعطاف‌پذیری و زیبایی ظاهری، بیشتر برای ساخت فرفورژه و مبلمان و دکوراسیون منازل و ادارات استفاده می‌کنند.
• میلگرد ترانس چهارپهلو: از اندازۀ 2 در 2 میلی‌متر تا اندازۀ 90 در 90 میلی‌متر این محصول در صنایع مختلفی مثل قفل‌سازی (که به این سایزِ چهارپهلو اصطلاحاً خار می‌گویند) تا ساخت نرده و در و پنجره و تزئینات سالنی و رستورانی تا حفاظِ در و پنجره استفاده دارد.
• میلگرد ترانس شش پر: این محصول ترانسْ در خودروسازی، نساجی و ساخت تجهیزات صنعتی کاربرد دارد. ترانسِ شش پر سایزهای بسیار گوناگونی دارد که برای مصارف مختلف مناسب هستند.
• میلگرد ترانس کششی یا روغنی یا ترانسمیسیون: این محصول سطحی بسیار درخشان و صاف و زیبا دارد و به همین دلیل از آن در جاهایی که زیبایی کار مهم است بسیار استفاده می‌کنند. ساخت انواع فرفورژه، شبکه‌بندی و تقویتِ سازه از جمله کاربردهای این محصول هستند.

کاربرد میلگرد تقویتی

به منظور افزایش مقاومت بنا در برابر نیروهای فشاری مانند زلزله و طوفان و تندباد که منجر به لنگر خمشی در ساختمان می‌شود و همچنین افزایش مقاومت در برابر فشار طبقات و یا نیروهایی که از پایۀ ساختمان به کل بنا وارد می‌شود، در نواحی آسیب‌پذیر ساختمان، از میلگرد تقویتی استفاده می‌کنند. در ادامۀ این مقاله در فولادشاپ، کاربردهای انواع میلگردهای تقویتی را مرور می‌کنید.

کاربرد میلگرد راستا (سیتکا)

راستا نوعی آرماتور معمولی و صاف است که منجر به افزایش مقاومت کششی در  بتن می‌شود. این محصول، که به آن سیتکا هم می‌گویند، به شکل سیم است و در دو سر آن دو خمیدگی قلاب‌مانند وجود دارد که نسبت به طول میلگرد زاویۀ نود درجه دارد. این خمیدگی‌ها موجب افزایش درگیری آرماتور با بتن می‌شود. کاربرد میلگرد راستا افزایش مقاومت کششی بتن است.

کاربرد میلگرد خرک

 این آرماتور مقاومتی ندارد و برای مقاوم‌سازی فُنداسیون نمی‌توان فقط از خرک استفاده کرد. کاربرد میلگرد خرک جنبۀ حمایتی دارد و در جایی از آن استفاده می‌کنند که میلگرد تقویتی زیادی به کار رفته باشد. خرکْ بارِ میلگردهای تقویتی و فوقانی‌ای را تحمل می‌کند که روی آرماتورهای تقویتی سوار می‌شوند. پوشش مناسبی هم برای آرماتورهای تقویتی ایجاد می‌کند.

کاربرد میلگرد رکابی

این محصولِ U شکل را در شبکه‌های عمودی و در بتن‌ریزی دیوارها و دال‌ها استفاده می‌کنند. کاربرد میلگرد رکابی محافظت از آرماتورهای طولی در هنگام بتن‌ریزی است.

کاربرد میلگرد ادکا یا اوتکا

انواع میلگرد صنعتی ادکا را برای تحمل نیروهای برشی و تکیه‌گاه‌های تیر استفاده می‌کنند. مهم‌ترین کاربرد میل گرد اوتکا خنثی کردن لنگرهای منفی در تکیه‌گاه‌های تیر است. این محصول استحکام سقف را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود در محل اتصال تیرِ حمال به سقف ترک ایجاد نشود. میلگرد اوتکا باعث می‌شود در صورت فرو ریختن سازه، به هر دلیل از زلزله و حوادث طبیعی گرفته تا حوادث غیر طبیعی، سقف به طور کامل نریزد. کاربرد میلگرد ادکا به همین جا ختم نمی‌شود؛ این محصول باعث می‌شود خیز سقف کمتر شود و بارِ وارده بر میلگردهای کششی اصلی هم کاهش یابد. همچنین دامنۀ ارتعاشات نیز محدود می‌شود.

کاربرد میلگرد خاموت

میلگردها به شکل کلی، دو حالت طولی و عرضی دارند. اگر آنها را در طول سازه استفاده کنند، به آن طولی می‌گویند و اگر در عرض بنا استفاده کنند به آن عرضی می‌گویند. نوع عرضی همان خاموت است که بر آرماتور طولی عمود است و با خمیدگی‌ای که دارد، از آرماتورهای طولی حمایت می‌کند. افزایش مقاومت سازه در برابر نیروهای پیچشی و برشی و محافظت از بنا در برابر حوادث طبیعی، به‌ویژه زلزله و همین طور جلوگیری از گسترش ترک مهم‌ترین کاربردهای خاموت است. رایج‌ترین ابعاد این محصول 8 و 10 میلی‌متر است.

کاربرد میلگرد سنجاقی یا سنجاقک

از سنجاقی برای افزایش مقاومت برشی خاموت استفاده می‌کنند. سنجاقی اتصال بین خاموت و میلگردهای طولی را استحکام می‌بخشد و این دو آرماتور راکاملاً با هم درگیر می‌کند. معمولاً از میلگرد آجدار نیمه سخت یا همان میلگرد A2 یا همان آج 340 برای مقاوم‌سازی خاموت استفاده می‌کنند. این محصول را بیشتر در دیوارها و ستون‌ها استفاده می‌کنند و به آن قلاب‌دوخت یا آرماتور دوختِ ستون هم می‌گویند. استفاده از قلاب دوخت در سازه‌های بتنی ضروری است و افزایش مقاومت ستون در برابر بارهای جانبی، از مهم‌ترین کاربردهای میلگرد سنجاقی است.

کاربرد انواع توری فلزی

به طور کلی به شبکۀ فولادی‌ای که از روی هم قرار گرفتن به وسیلۀ جوشکاری یا بافته شدن سیم‌ها یا مفتول‌های فولادی و کشش ورق فولادی ساخته می‌شود، توری فلزی می‌گویند. بین این نقاط اتصال، فضاهای تو خالی‌ یا روزنه‌هایی ایجاد می‌شود که به آن چشمه می‌گویند. زیبایی و استحکام این محصول فولادی باعث شده است که در موارد مختلف برای زیبایی و همین طور تقویت سازه‌ها و مسلح کردن بتن از آن استفاده کنند. خواص مکانیکی و شیمیایی و ظاهری ممتاز، کاربرد توری مش را بسیار گسترده کرده است. در ادامه کاربرد انواع توری فلزی را مرور می‌کنید.

کاربرد توری مش جوشی یا مش مشبک

از توری جوشی برای ساخت انواع قفسه، مقاوم‌سازی انواع استخر و سازه‌های بتنی، ساخت پنل‌های سه بعدی (با توری‌های ضخامت پایین)، ساخت دیوارهای سه بعدی و همین طور حفاظت از وسایلی مانند مایکرویو در برابر امواج رادیویی و مصارف گوناگون دیگر استفاده می‌کنند. در ادامه کاربردهای مهم‌ترین و مصرفی‌ترین انواع مش را مرور می‌کنید؛

• کاربرد مش مربع: این توری را در ابعادی با طول و عرض یکسان تولید می‌کنند و یکی از بهترین آرماتورها برای مسلح کردن بتن است. از این توری برای مسلح کردن بتن‌های کف بزرگراه‌ها، خانه‌ها، ساخت تونل‌ها و محیط‌هایی مانند این‌ها استفاده می‌کنند. معمولاً این محصول را به شکل آجدار تولید می‌کنند تا درگیری بهتری با بتن داشته باشد.
• مش مستطیل: یکی از انواع پر کاربرد توری فلزی برای مقاوم‌سازی و روسازی است. این توری را معمولاً در ابعاد 100 در 200 میلی‌متر می‌سازند. بیلبوردهای تبلیغاتی، انبار و سوله‌ها و راهروها و اسلب طبقات را معمولاً با این آرماتور مقاوم‌سازی می‌کنند.
• مش با ابعاد بزرگ: یکی از انواع آماتور توری است که می‌تواند هزینه‌های ساخت پروژه‌های بزرگ را کاهش دهد. استفاده از توری‌های ابعاد بزرگ، سرعت سر هم بندی و مسلح‌سازی بتن را افزایش می‌دهد. با بالا رفتن سرعت کار، طبیعتاً هزینه و زمان کمتری هم صرف می‌شود. مش ابعاد بزرگ را بیشتر در اندازه‌های 100 در 400 میلی‌متر می‌سازند و معمولاً برای ساخت پیاده‌روها و راه‌ها و جاده‌ها از آن استفاده می‌کنند.
• مش بسته‌بندی: از این محصول معمولاً برای مقاوم‌سازی اسکلت‌های معلق و همین طور اسلب کف استفاده می‌کنند. ابعاد رایج این محصول 100 در 100 میلی‌متر است.

جمع‌بندی

میلگردها به روش‌ها و استانداردهای گوناگون ساخته می‌شوند و هر کدام مورد مصرف مخصوصی دارد. ساخت بناهای یتنی بدون این مقاطع فولادی پر کاربرد شدنی نیست. کاربرد انواع آرماتور، افزایش مقاومت کششی بتن است و بسته به نوع سازه و محیط پیرامون آن باید از آرماتوربندی مناسب استفاده کنید.

سخن پایانی

در این مقاله با کاربرد انواع میلگرد و همین طور تفاوت میلگرد و آرماتور آشنا شدید. امروزه این محصولات با تنوع بسیار زیاد و برای کاربردهای مختلف طراحی و تولید می‌شوند و پاسخگوی نیازهای گوناگون مهندسین سازه‌ها و پیمانکارهای ساختمانی هستند. با شناخت انواع مختلف این محصول می‌توانید بهترین نوع را به تناسب نیازتان استفاده کنید.