ورق‌های رنگی در بین انواع ورق‌های فولادی، دارای بیشترین تنوع در طرح و رنگ هستند. همین امر در کنار خواص بسیار خوب آنها همچون استحکام، مقاومت به خوردگی، دوام و قیمت مناسب، سبب شده است تا ورق‌های رنگی محبوبیت زیادی را در ساخت‌وساز انواع بناها به‌دست آورند. اگرچه که این ورق‌ها ظاهر بسیار زیبایی دارند و عموماً در نماهای ساختمان بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما کاربرد ورق رنگی فراتر از این مورد بوده و در طیف وسیعی از خدمات مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه به موارد مصرف انواع ورق رنگی متناسب با مشخصات آنها خواهیم پرداخت.
ورق رنگی چیست؟
ورق رنگی حاصل فرآیند نورد سرد ورق سیاه با ضخامت‌های بالا است که از این طریق، سطح خشن و ناهموار ورق سیاه به سطحی صیقلی تبدیل می‌شود. سپس فرآیند گالوانیزه کردن و بعد از آن هم اعمال پوشش رنگ بر روی آن انجام می‌شود. اما برای ورق‌هایی که ضخامت آنها آنقدر کم است که احتمال گسیختگی در فرآیند نورد سرد وجود دارد، مستقیماً این ورق‌های سیاه را وارد حمام روی می‌کنند تا گالوانیزه شود و سپس با اعمال رنگ الکترواستاتیک یا رنگ مایع بر روی آن، ورق رنگی تولید می‌شود.
انواع ورق‌های رنگی در حدود 15 رنگ متنوع و نیز شکل‌های ظاهری متفاوت تولید می‌شوند و این تنوع در طرح و رنگ، آنها را برای کاربردهای مختلفی مناسب می‌کند تا علاوه‌بر پاسخگویی به نیازهای طراحی از نظر استحکام و دوام، یک ظاهر زیبا نیز برای پروژه شما به ارمغان آورد.
مشخصات ورق رنگی
مشخصه بارز ورق‌های رنگی، تنوع در رنگ آن‌هاست که شامل 15 رنگ قرمز، آبی، سفید، سبز، قهوه‌ای، بنفش، صورتی، زرد و… می‌شوند. ضمن اینکه، این ورق‌ها دارای طرح‌ها یا الگوهای متفاوتی در سطح مقطع خود هستند. بر اساس این طرح‌ها، ورق‌های رنگی به انواع زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:
- ورق رنگی کرکره‌ای یا سینوسی
- ورق رنگی طرح شادولاین
- ورق رنگی طرح سفال پالرمو
- ورق رنگی ژنوا یا جنوا
- ورق رنگی ذوزنقه‌ای
انواع ورق رنگی در عرض‌های 1000 و 1250 میلی‌متر تولید و عرضه می‌شوند. همچنین، ضخامت این ورق‌ها در حدود 0.2 تا 0.7 میلی‌متر است. ضخامت پوشش رنگی نیز در یک طرف ورق حدود 20 تا 25 میکرون و در طرف دیگر 7 تا 15 میکرون است. رول‌های ورق رنگی که مورد معامله قرار می‌گیرند وزنی در حدود 4 تا 9 تن دارند.
کاربرد ورق های رنگی
ورق‌های رنگی معمولاً در جایی مورد استفاده قرار می‌گیرند که نیاز به استحکام و مقاومت به خوردگی، توأم با کیفیت سطحی و ظاهر زیبا اهمیت داشته باشد. زمینه‌های مهمی که ورق‌های رنگی بیشترین کاربرد را در آن دارند، تولید لوازم‌خانگی، تولید انواع ساندویچ پانل، ساخت کابینت آشپزخانه، ساخت برخی لوازم الکترونیکی و کاربرد در ساختمان‌سازی است.
کاربرد ورق رنگی در ساخت لوازم خانگی
لوازم‌خانگی آن دسته از وسایلی هستند نما و دکوراسیون داخلی خانه را تحت تأثیر قرار می‌دهند. بنابراین، زیبایی ظاهری در کنار کیفیت مناسب، دو مشخصه اصلی آن‌هاست. به‌همین دلیل، از انواع ورق‌های رنگی در ساخت لوازمی همچون بدنه یخچال، ماشین لباسشویی، آبگرمکن، اجاق‌گاز، کابینت‌ها و… استفاده می‌شود.
کاربرد ورق رنگی در ساخت و ساز
حتماً تابه‌حال سقف‌ها و انواع کرکره‌های رنگی را مشاهده کرده‌اید. این سقف‌ها که به شیروانی نیز معروف‌اند، از ورق‌های رنگی برای ساخت آنها استفاده می‌شود. به دلیل اینکه این کاربردها عموماً در فضای باز هستند، استفاده از ورق رنگی که هم جذابیت ظاهری دارد و هم دوام و پایداری در برابر عوامل محیطی آن خوب است، برای این منظور بهترین گزینه است. سایر کاربردهای ساختاری ورق‌های رنگی عبارت‌اند از:
- بدنه و سقف انواع سوله‌ها
- سقف پارکینگ‌ها
- سقف سالن‌های ورزشی
کاربرد در صنعت حمل و نقل
قابلت مقاوت در برابر عوامل محیطی و البته وزن مناسب و همچنین زیبایی، این نوع ورق را مناسب برای استفاده در صنعت حمل‌ونقل می‌کند. در این صنعت بیشترین کاربرد به تولید کانتینر، اتاق‌سازی و غیره مرتبط می‌شود.
کاربرد در ساخت ساندویچ پانل
ساندویچ پانل نوعی مصالح ساختمانی سه لایه است که از یک هسته عایق که در بین دو لایه ورق قرار گرفته است، تشکیل شده است. یکی از کاربردهای ورق‌های رنگی در طرح‌های ذوزنقه، شادولاین، موج دار، صاف و غیره، استفاده در همین ساندویچ پانل‌ها است که علاوه‌بر استحکام ساختاری و خواص مکانیکی مطلوب، ظاهر زیبایی را نیز برای ساندویچ پانل‌ها به ارمغان می‌آورد. ساندویچ پانل‌ها در دو نوع دیواری و سقفی تولید می‌شوند و به‌عنوان پوشش عایق برای دیوار و سقف مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کاربرد در ساخت کابینت
کابینت‌ها آن دسته از اجزای خانه هستند که در زیبایی آشپزخانه و دکوراسیون آن نقش مهمی دارند. طبیعتاً ساخت کابینت‌ها در طرح‌ها و رنگ‌های جذاب مورد پسند اکثر مخاطبان است و این دلیلی بر استفاده از وررق‌های رنگی برای ساخت کابینت است.
ساخت لوازم الکترونیک
ساخت انواع تابلوهای برق، بدنه‌های رایانه‌ها، سینی کابل و غیره یکی دیگر از کاربردهای ورق رنگی است.
مزایای ورق های رنگی
اگرچه که تنوع رنگی و دوام و پایداری مشخصه‌های اصلی انواع ورق‌های رنگی هستند، اما مزایای این ورق‌ها بسیار بیشتر بوده و آنها را به یکی از پرطرفدارترین ورق‌های فولادی تبدیل کرده است. مهم‌ترین مزایای ورق رنگی عبارت‌اند از:
- زیبایی ظاهری به‌دلیل رنگ‌های متنوع و جذاب
- ثبات رنگ و پایداری در برابر شرایط جوی مختلف
- مقاوم در برابر خوردگی و زنگ زدن
- حفظ یکپارچگی ساختاری و عدم رخداد شکست در آن با گذشت زمان
- نسبت استحکام به وزن بالا
- قابلیت نصب سریع و آسان
فرآیند تولید ورق رنگی
برخلاف تولید ورق‌هایی مانند ورق سیاه و ورق‌های گالوانیزه که یک فرآیند تولید متالورژیکی را طی می‌کنند، تولید ورق‌های رنگی فرآیند ساده‌تری بوده که در ادامه همان فرآیندهای یادشده انجام می‌پذیرد. در انتهای فرآیند تولید ورق گالوانیزه، تنها کافی است که رنگ را بر روی ورق اعمال کنیم.
بدین منظور، ابتدا باید که سطح ورق گالوانیزه به‌خوبی پولیش شود تا هرگونه آلودگی و چربی از سطح آن پاک شود. سپس، سطح ورق توسط غلتک‌هایی برس کاری می‌شود. این امر در صاف کردن سطح ورق و ایجاد یک سطح یکنواخت برای چسبندگی خوب پوشش بسیار مهم است. پس از برس زدن، سطح ورق را با آب شست‌وشو می‌دهند و سپس با عملیات هوادهی، خشک‌کردن انجام می‌شود.
قبل از اعمال رنگ نیز، یک سری مواد شیمیایی به‌منظور ایجاد چسبندگی مناسب و بهبود مقاومت به خوردگی، بر روی سطح ورق یادشده اعمال می‌شوند. پس از آن نیز نوبت به اعمال رنگ می‌رسد. اما این رنگ تنها یک رنگ پایه‌ای یا پرایمر بوده و رنگ نهایی بعد از پخت ورق‌ها در کوره بر روی آنها اعمال می‌شود.
پس از خروج ورق‌ها از کوره و سرد شدن، رنگ اولیه بر روی آنها تثبیت می‌شود و حالا نوبت به اعمال رنگ نهایی فرا می‌رسد. این رنگ نهایی از جنس موادی همچون پلی‌استر، پلی ونیل کلراید (PVC) و یا پلی یورتان هستند که توسط غلتک‌هایی بر روی سطح اعمال می‌شوند. پس‌ازآن نیز مجدداً فرآیند پخت ورق رنگی انجام می‌شود. البته فرآیند رنگ‌آمیزی ورق رنگی علاوه‌بر استفاده از رنگ‌های الکترواستاتیک که به روش پودری معروف است، به روش مایع نیز انجام می‌شود که شامل پاشش رنگ بر روی سطح ورق و خشک شدن آن است.
کارخانه های برتر تولیدکننده ورق رنگی در ایران
در بین تولیدکنندگان ورق رنگی، فولاد مبارکه اصفهان همواره پیشتاز است. این کارخانه که تمرکز اصلی آن بر روی تولید و عرضه انواع ورق‌های فولادی است، به‌عنوان غول بزرگ ورق فولادی در ایران شناخته می‌شود و ورق رنگی نیز یکی از محصولات اصلی آن است. ظرفیت تولید ورق رنگی فولاد مبارکه به حدود 11 میلیون تن در سال می‌رسد.
سایر تولیدکنندگان برتر ورق رنگی در ایران عبارت‌اند از:
- هفت الماس قزوین
- گروه صنعتی فولاد بهمن
- کارخانجات نورد و لوله سمنان
قیمت ورق رنگی
اگرچه که پارامترهایی همچون ضخامت، طول، برند و کارخانه تولیدکننده و غیره بر قیمت‌گذاری ورق فولادی دخیل هستند؛ اما، با توجه به اینکه ورق رنگی فرآیند تولید پیچیده‌تر و طولانی‌تری را طی می‌کند، منجر به مصرف انرژی و مواد بیشتر می‌شود. ازاین‌رو، این ورق گران‌ترین نوع ورق فولادی است.
سوالات متداول