به‌طورکلی، به هر مقطع فولادی پروفیل گفته می‌شود و تمامی آهن‌آلات اعم از میلگرد، تیرآهن، نبشی، ناودانی، لوله و انواع قوطی پروفیل در این دسته جای می‌گیرند. مشخصه اصلی پروفیل‌ها سطح مقطع آن‌هاست که بر این اساس در دو دسته تقسیم می‌شوند. این دو دسته عبارتند از پروفیل‌های مقطع باز مانند انواع نبشی و ناودانی و تیرآهن و پروفیل‌های مقطع بسته مانند لوله‌ها و قوطی‌های فولادی هستند. اما نوع خاصی از پروفیل‌های مقطع باز در بازار موجود است که شاید کمتر در مورد آن شنیده باشید و پروفیل زد (Z) یکی از این محصولات است. در این مقاله به‌طور جامع با انواع پروفیل زد، مشخصات فنی آنها، روش تولید و موارد مصرف این مقاطع فولادی بیشتر آشنا خواهید شد. تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
پروفیل زد (Z) چیست؟
یکی از رایج‌ترین تقسیم‌بندی پروفیل‌ها، تفکیک آنها بر اساس شکل سطح مقطع محصولات است که از این لحاظ پروفیل‌ها به دو نوع باز و بسته تقسیم می‌شوند. بااین‌حال، این گروه‌ها نیز شامل زیرمجموعه‌های زیادی هستند و برای نام‌گذاری دقیق‌تر برخی از آنها از شکل دقیق سطح مقطع استفاده می‌شود. پروفیل زد نوعی پروفیل باز با سطح مقطعی به شکل حرف Z است که در بازار به آن پرلین زد نیز گفته می‌شود.
پروفیل زد (Z) چگونه ساخته می‌شود؟
پروفیل زد (Z) توسط کلاف‌های ورق گرم، سرد و گالوانیزه قابل تولید است. در مواقعی که قرار است از این پروفیل در فضای باز و در شرایط جوی ناپایدار از آن استفاده شود، پروفیل Z گالوانیزه عملکرد مطلوب‌تری خواهد داشت. ضمن اینکه، قیمت پروفیل زد تولید شده با ورق گالوانیزه گران‌تر از ورق سرد و ورق سیاه است. دلیل این امر به خواص برتر ورق‌های گالوانیزه و سرد و همچنین تلرانس ابعادی دقیق‌تر آنها مربوط می‌شود.
در خط تولید این نوع پروفیل، ابتدا کلاف ورق توسط یک دستگاه رول بازکن به حالت مسطح درمی‌آید و سپس توسط دستگاه برش در سایزها و ابعاد استاندارد برش زده می‌شود. سپس این ورق‌ها تحت پرس‌کاری و عملیات شکل‌دهی قرار گرفته و زاویه‌های مختلف و سطح مقطع Z در این مرحله ایجاد می‌شود. مرحله بعدی شامل عملیات پانچ زنی بر روی قسمت‌های مختلف بدنه پروفیل زد است. توجه داشته باشید که این مرحله بر اساس نیاز مشتری انجام می‌شود. در انتها نیز پروفیل‌های تولید شده در طول استاندارد و یا هر طول مورد نیاز مشتری برش داده شده و به انبار ارسال می‌شوند.
وزن پروفیل زد (Z)
روش‌های مختلفی برای محاسبه وزن پروفیل زد وجود دارد که ازجمله آنها می‌توان به جدول وزن پروفیل زد، جدول اشتال، فرمول محاسبه وزن و محاسبه‌گر آنلاین اشاره کرد. هر یک از این روش‌های یاد شده مزایا و معایب خاص خود را دارد اما رجوع به جدول وزنی روشی سریع‌تر بوده و هم احتمال رخ دادن اشتباهات محاسباتی را به حداقل می‌رساند.
| سایز | وزن به کیلوگرم | |||
| ضخامت 2 میل | ضخامت 2.5 میل | ضخامت 3 میل | ضخامت 3.5 میل | |
| Z16 | 4.6 | 5.8 | 6.9 | 8.1 |
| Z18 | 4.9 | 6.1 | 7.4 | 8.6 |
| Z20 | 5.2 | 6.5 | 7.9 | 9.2 |
| Z22 | 5.5 | 6.9 | 8.3 | 9.7 |
| Z24 | 5.9 | 7.3 | 8.8 | 10.3 |
| Z26 | 6.2 | 7.7 | 9.3 | 10.8 |
| Z28 | 6.5 | 8.1 | 9.7 | 11.8 |
| Z30 | 6.8 | 8.5 | 10.2 | 11.9 |
| Z32 | 7.1 | 8.9 | 10.7 | 12.5 |
| Z34 | 7.4 | 9.3 | 11.2 | 13 |
انواع مختلف زد (Z)
پروفیل‌های زد بر اساس سه فاکتور جنس، شکل ظاهری و اندازه به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. در رابطه با جنس این مقاطع در بالا صحبت شد اما باید افزود که این پروفیل‌ها در حالت‌های استیل، آلومینیومی و PVC نیز تولید می‌شوند.
انواع پروفیل Z از نظر شکل ظاهری شامل پروفیل زد ساده یا بدون لبه، پروفیل زد لبه‌دار و پروفیل زد پانچ شده می‌شوند. پروفیل‌های ساده ابتدایی‌ترین شکل پروفیل‌های Z هستند. اگر این محصولات در مرحله فرم‌دهی، لبه‌های آنها به سمت بالا خم شود، به نوع پروفیل لبه‌دار تبدیل می‌شوند. گاهی برای استفاده از این مقاطع در قسمت سقف سازه نیاز به پیچ کردن پروفیل با اجزای سقف است، در این حالت پروفیل زد به صورت پانچ شده تولید و مصرف می‌شود.
پروفیل‌های زد ساده و لبه‌دار از یک سری پارامترهای ابعادی مختلف بهره می‌برند. در مورد پروفیل Z ساده، ارتفاع پروفیل که همان فاصله بین دو بال آن است با نماد H، طول بال‌های بالا و پایین با علامت B و ضخامت آن نیز با علامت T مشخص می‌شود.
در مورد پروفیل Z لبه‌دار باید گفت که برخی از این نمادها مشابه نوع ساده هستند. در این محصول نیز نماد H نشانه ارتفاع است. سایز لبه بالا و پایین با B و سایز بال‌های بالا و پایین با C1 و C2 نشان داده می‌شوند. مقدار استاندارد ارتفاع یا H برای این مقاطع 100 تا 400 میلی‌متر، B حدود 15 تا 30 میلی‌متر و C1 و C2 نیز حدود 50 تا 100 میلی‌متر هستند.
نوع دیگر دسته‌بندی این پروفیل‌ها بر اساس سایز و اندازه است که شامل موارد زیر می‌شوند:
- پروفیل Z16 یا Z160
- پروفیل Z18 یا Z180
- پروفیل Z20 یا Z200
- پروفیل Z22 یا Z220
پروفیل‌های ذکر شده در بالا در سایزهای 2، 2.5، 3 و 3.5 میلی‌متر تولید شده و در بازار موجود هستند.
مزایای استفاده از پروفیل زد (Z)
طراحی منحصربه‌فرد پروفیل‌های زد، مقاومت بسیار خوب و قیمت مناسب، این مقاطع را مناسب استفاده در کاربری‌های مختلف کرده است. اما مزایای این نوع پروفیل بسیار بیشتر از موارد ذکر شده است که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
- قابلیت بالا در تحمل بارهای کششی
- قابلیت استفاده در مناطق زلزله‌خیز
- سادگی فرآیند حمل‌ونقل
- قابلیت نصب آسان و سریع
- قابلیت بازیافت و سازگار با محیط‌زیست
- قابلیت تعویض آسان در صورت خرابی یا تغییر فرم
- کاهش وزن سازه تا 40 درصد در صورت استفاده از این مقاطع
معرفی کاربردهای پروفیل زد (Z)
با توجه به مزایای زیادی که انواع پروفیل‌های زد دارند، در ساخت‌وساز و صنایع مختلفی از این محصول استفاده می‌شود. تنوع در سایز و شکل ظاهری هم تأثیر قابل‌توجهی در موارد مصرف این پروفیل دارد. رایج‌ترین کاربرد پروفیل زد استفاده از آن در مقاوم‌سازی سقف به صورت اعضای فریم ثانویه است. سایر کاربردهای پروفیل زد عبارتند از:
- ساخت فریم ثانویه فلزی
- ساخت ریل و پایه‌ها
- کاهش فواصل عبور بین تیرها
- تحمل بارهای اضافی عرشه سقف
- جلوگیری از افتادگی و شکم‌دار شدن سقف
- ساخت سقف سالن‌های چندطبقه با استحکام بالا
- استفاده در کشتی‌سازی و خودروسازی
راهنمای خرید پروفیل زد (Z)
برای خرید پروفیل زد باید در قدم اول به مشخصات ابعادی و وزن محصول توجه کرد. وزن مهم‌ترین عامل تأثیرگذار بر قیمت پروفیل زد است و در صورت خرید سایز اشتباه، به دلیل تفاوت وزن، احتمالا شاهد زیان مالی هنگفتی خواهید بود. ضمن اینکه، نوع پروفیل از نظر جنس نیز باید مدنظر قرار گیرد. انواع پروفیل Z در بازار در جنس‌های فولادی، گالوانیزه و آلومینیومی موجود هستند.
ازآنجایی‌که سطح مقطع این نوع پروفیل برای محاسبه وزن آن پیچیده است، بهتر است وزن پروفیل زد را از روی جدول وزنی مربوطه محاسبه کنید. سپس از طریق تماس با شرکت‌های بازرگانی معتبر، از کارشناسان فروش در زمینه خرید پروفیل زد مشاوره دریافت کنید. کارشناسان فروش استیلا آنلاین آماده ارائه خدمات به شما خریداران گرامی هستند. این روند شامل انتخاب محصول متناسب با سایز، وزن، جنس و تعداد شاخه است که پس از تأیید توسط خریدار، در کمترین زمان ممکن پیش‌فاکتور برای شما صادر می‌شود. سپس در صورت عدم وجود مغایرت در پیش‌فاکتور، کارشناسان فروش بهترین مسیر برای حمل‌ونقل محصول را به شما پیشنهاد می‌دهند. در انتها نیز پس از پرداخت هزینه باربری و کالا، پس از مدت‌زمان مشخص محصولات به دست شما خواهند رسید. همکاران ما در استیلا آنلاین در تمامی مراحل ثبت سفارش، خرید و دریافت محصول شما را راهنمایی و همراهی می‌کنند.
کلام آخر درباره محصول پروفیل زد (Z)
پروفیل زد نوعی پروفیل مقطع باز است که به دلیل شباهت سطح مقطع آن به حرف انگلیسی Z به این نام معروف شده است. گاهی نیز از پروفیل‌های Z تحت عنوان پرلین زد یاد می‌شود. انواع پروفیل زد بر اساس جنس، شکل ظاهری و اندازه طبقه‌بندی می‌شوند که شامل پروفیل‌های زد فولادی، گالوانیزه، استیل، ساده، لبه‌دار، پانچ‌دار و سایزهای Z16، Z18، Z20 و Z22 هستند. عمده کاربرد انواع پروفیل Z شامل مقاوم‌سازی سقف‌ها، ساخت فریم ثانویه، کاهش فواصل عبور بین تیرها و غیره می‌شوند.
سؤالات متداول
در ادامه به برخی سوالات کاربران درباره پروفیل زد پاسخ خواهیم داد.
پروفیل‌های مقطع باز که سطح مقطع آنها به شکل حرف انگلیسی Z است و در حالت‌های ساده، لبه‌دار و پانچ شده توسط کارخانه‌های مختلفی تولید شده و در بازار عرضه شده‌اند.
از آنجایی که این مقاطع از ورق‌های گرم، سرد، گالوانیزه یا آلومینیومی تولید می‌شوند، قیمت این ورق‌ها بیشترین تأثیر را بر قیمت تمام شده پروفیل زد دارند. سایز، طول شاخه، وزن و انجام عملیات پانچ زنی دیگر عوامل تأثیرگذار بر قیمت این پروفیل هستند. از سوی دیگر نوسانات قیمت آهن در بازار، نوسانات قیمت ارز، میزان عرضه و تقاضا و … بر قیمت نهایی محصول پروفیل Z نیز تاثیرگذار هستند.