یکی از چالش های بزرگی که پیش روی همه سازندگان ساختمان در ایران و جهان وجود دارد، انتخاب نوع سازه ساختمان است. تفاوت قیمت اسکلت بتنی و فلزی از یک سو و کیفیت و مشخصات هر یک از این سازه ها از سوی دیگر باعث شده تا این انتخاب سخت تر نیز بشود. البته انتخاب میان یکی از این سازه ها نیاز به بررسی پارامترهای زیادی دارد که قیمت یکی از آنها است. نوع کاربری، محل ساخت پروژه، تعداد طبقات، زمان لازم برای اجرا، آب و هوا و بسیاری دیگر از دلایل که همگی باید در هنگام انتخاب میان این دو لحاظ شوند. در این مقاله قصد داریم تا با مقایسه قیمت اسکلت بتنی و فلزی یکی از چالش های پیش روی سازندگان را حل کنیم.
کاربران می توانند بعد از سنجش سایر معیارها و قرار دادن جمیع جوانب آنها با مقایسه قیمت اسکلت بتنی و فلزی نسبت به انتخاب یکی از آنها اقدام کنند. برای برآورد هزینه ساخت اسکلت بتنی و اسکلت فلزی نیاز به اطلاع از پارامترهای مؤثر در این زمینه نیز خواهید داشت که ابتدا به معرفی این پارامترها می پردازیم.
تفاوت قیمت اسکلت بتنی و فلزی در چیست؟
در مقایسه قیمت اسکلت بتنی و فلزی ابتدا بایستی تفاوت هایی که در این سازه ها وجود دارد و بر قیمت تمام شده ساخت این سازه ها تأثیر دارند را مورد بررسی قرار دهیم. در این بخش با این تفاوت ها آشنا خواهیم شد.
میزان آهن به کار رفته
یکی از گران ترین مصالح ساختمانی در حال حاضر آهن است. آهن به دلیل نوسانات زیاد قیمت در بازار جهانی و تأثیر ارز در آن در کشور ما دارای قیمت های روزانه و حتی ساعتی بوده و از این نظر میزان آهن به کار رفته در ساختمان می تواند روی قیمت آن تأثیر بسیار زیادی داشته باشد. به همین دلیل است که بسیاری از طراحان با کاهش میزان آهن به دنبال سبک سازی و اقتصادی کردن قیمت ساخت ساختمان ها هستند. یکی از اصلی ترین پارامترهایی که تفاوت قیمت اسکلت بتنی و فلزی را رقم می زند، همین میزان آهن به کار رفته در آن ها است.
بتن
دومین عامل تعیین کننده قیمت که در مقایسه قیمت اسکلت بتنی و فلزی باید به آن توجه داشتن، میزان بتن مصرفی است. سازندگان در انتخاب میزان بتن و میزان آهن به کار رفته در اسکلت های بتنی و فلزی در تناقض و تضاد قرار گرفته و به ناچار باید از میان این دو یکی را برگزینند. قیمت بتن نیز به دلیل نوسانات قیمت سیمان و بازار سیاه شکل گرفته در این محصول دائماً در حال تغییر است.
اتصالات سازه های فولادی
هرچند اتصالات سازه های فولادی روی وزن آهن تمام شده این سازه ها تأثیر دارد اما به طور غیر مستقیم در مقایسه قیمت اسکلت بتنی و فلزی می تواند نقش مهمی داشته باشد.
دستمزد پیمانکار
آخرین گزینه در بررسی تفاوت قیمت اسکلت بتنی و فلزی مربوط به دستمزد پیمانکار و مجری برای ساخت هر یک از این سازه ها است.
تأثیر انواع اتصالات در سازه های فولادی در قیمت
اتصالات یکی از اصلی ترین پارامترهای لازم برای برآورد هزینه ساخت اسکلت بتنی و اسکلت فلزی و مقایسه آن ها می باشد. با توجه به اینکه اتصالات تیر به ستون در سازه های بتنی به صورت مستقیم و یکپارچه انجام می گیرد، این اتصالات خیلی در قیمت تمام شده اسکلت بتنی تأثیر ندارند. اما در سازه های فولادی شرایط مختلف است.
اتصالات در سازه های فولادی را می توان در دو ردیف مختلف دسته بندی کرد. در یک دسته بندی بر حسب نوع اتصال دهنده این اتصالات به دو نوع جوشی و پیچی تقسیم می شوند. البته استفاده ترکیبی از این دو روش نیز گاها مشاهده می شود. اما از نظر علمی و سازه ای این اتصالات را باید در سه دسته اصلی اتصالات مفصلی و اتصالات صلب و اتصالات نیمه صلب قرار داد. در ادامه به ویژگی های هر یک از این اتصالات آشنا می شویم تا در مقایسه قیمت اسکلت بتنی و فلزی برآورد مناسبی از آنها داشته باشیم.
اتصالات مفصلی
در این نوع اتصالات محل اتصال مانند یک مفصل اجازه حرکات محدود چرخشی به گره را در ساختمان ایجاد می نماید. واژه مفصلی به همین دلیل برای این نوع اتصال انتخاب شده است. به دلیل شکل پذیری محدود این نوع اتصالات به اتصالات برشی نیز معرف هستند. برای مقایسه قیمت اسکلت بتنی و فلزی بایستی به نوع اجرای این اتصالات نیز دقت شود. اتصال مفصلی در 4 سبک اتصال مفصلی با تک نبشی جان، اتصال مفصلی با نبشی جان دو طرفه، اتصال مفصلی با نشیمن ساده و اتصال مفصلی با نشیمن تقویت شونده قابل اجرا می باشد.
تفاوت اصلی انواع روش های اجرای اتصال مفصلی در محل جوش دادن نبشی به تیر و ستون است. در دو نوع اول نبشی به جان تیر متصل شده و در دو نوع دوم نیز بال های تیر محل اتصال نبشی با جوش به ستون می باشند. در مقایسه قیمت اسکلت بتنی و فلزی بایستی هزینه این اتصالات و جوشکاری های مربوط به آن ها را نیز برآورد نمود.
اتصالات صلب
یکی دیگر از انواع اتصالات در سازه های فلزی که در مقایسه قیمت اسکلت بتنی و فلزی اهمیت پیدا می نماید، اتصالات صلب می باشد. در این نوع اتصالات تیر و ستون به صورت کاملا یکپارچه به یکدیگر متصل می شوند و به هیچ وجه امکان چرخش به ساختمان در این گره را نمی دهند. این سبک از اتصالات نیز در روش های مختلفی اعم از اتصال مستقیم با جوش دادن مستقیم بال تیر به ستون، اتصال با ورق زیر سری و روسری با جوش دادن دو ورق از بال ستون به تیرها و اتصال فلنجی با استفاده از چندین پیچ صلب صورت می پذیرد. اتصال بادبندها به تیر و ستون معمولاً از نوع گیردار می باشد تا امکان تحمل بارهای لنگری در این قسمت ها فراهم شود.
وجود این اتصالات در مقایسه قیمت اسکلت بتنی و فلزی از این جهت اهمیت پیدا می نماید که هم وزن آهن به کار رفته در ساختمان و هم دستمزد پیمانکار به جهت سختی کار در این مکان ها افزایش می یابد. البته در شرایط فعلی برای کاهش ریسک بارهای وارده به ساختمان در محل های اتصال تیر به ستون و برداشتن این بارها از ستون محل اتصال در کارخانه جفت شده و اصطلاحاً ترکیب تیر ضعیف ستون قوی تر شکل می گیرد.
اتصالات نیمه صلب
در مکان هایی که لازم است تا گره ساختمان نیروی برشی و لنگری را به صورت همزمان تحمل کند از اتصالات نیمه صلب استفاده می شود. برای مثال در اتصال کنسول ها چنین شرایطی پیش می آید.
مقایسه هزینه ساخت اسکلت بتنی و فلزی با توجه به زمان پروژه
در انتها بایستی به سازندگان محترم عرض کنیم که در کنار مقایسه قیمت اسکلت بتنی و فلزی و برآورد هزینه ساخت اسکلت بتنی و اسکلت فلزی باید به مسئله زمان اجرای پروژه نیز دقت داشته باشند. در تعیین قیمت این پروژه ها گاها تفاوت قیمت محسوس بوده و برای ساختمان های فلزی به جهت قیمت بالای آهن هزینه نهایی بیشتر می شود. با این حال زمان زیاد اجرای پروژه و یا شرایط بد آب و هوایی می تواند دلیلی بر انتخاب سازه های فولادی نیز باشد.