ورق‌های فلزی انواع بسیار گوناگون و کاربرد بسیار گسترده‌ای در صنایع مختلف دارند. به‌همین دلیل هم آن‌جا که ویژگی‌های شیمیایی و فیزیکی ورق‌های فولادی محدودیت دارد به‌سراغ ورق‌های فلزی، مانند ورق آلومینیوم و ورق مس و ورق برنج، می‌روند. در این مقاله در فولادشاپ با پرکاربردترین ورق‌های فلزی و کاربرد آنها آشنا می‌شوید. همان‌طور که از عنوان مقاله هم مشخص است، موضوع اصلی این نوشته ورق فلزی است. برای مطالعه دربارۀ ورق‌های فولادی و کاربرد و ویژگی‌های این محصول، مقالۀ انواع ورق فولادی و کاربرد آن (ورق آهن) را در فولادشاپ بخوانید. در این مقاله پاسخ این پرسش‌ها را می‌یابید:
- ورق آلومینیوم چیست و چگونه ساخته می‌شود؟
- کاربرد ورق آلومینیوم چیست؟
- ورق آلومینیومی دریایی چیست؟
- ورق آلومینیوم سیلیکون چیست؟
- ورق آلومینیوم منیزیم چیست؟
- کدام آلیاژها برای ساخت ورق آلومینیوم استفاده می‌شود؟
- ورق مسی چیست؟
- کاربرد ورق مس چیست؟
- ورق مسی معرق چیست؟
- کاربرد ورق مسی معرق چیست؟
- ورق برنجی چیست؟
- آلیاژ برنج چیست؟
- ورق برنجی چند نوع دارد؟
- ویژگی‌ها و مزایای ورق برنجی چیست؟
- ورق برنجی چه کاربردی دارد؟
پرکاربردترین ورق‌های فلزی
ورق‌های فلزیِ غیر فولادی انواع مختلفی دارند. در این مقاله ویژگی‌ها و موارد استفادۀ پرکاربردترین انواع این محصولات را در صنایع مختلف مرور می‌کنید. موضوع این مقاله دربارۀ ورق آلومینیوم، ورق مس، ورق مس معرق، ورق برنج و ورق لاتون است که از پرکاربردترین ورق‌های فلزی هستند.
کاربرد ورق آلومینیوم
یکی از پرمصرف‌ترین انواع ورق فلزی در صنایع مختلف ورق آلومینیومی است. این نوع ورق با فرایند نورد گرم از شمش‌های آلومینیوم به‌دست می‌آید و به‌دلیل وزن کم و مقاومت بالا کاربردهای خاصی دارد. خود آلومینیوم نرم و ظریف است به‌همین دلیل در بسیاری از اوقات موقع ساخت ورق آلومینیومی فلزاتی مانند آهن، سیلیکون و مس به آن اضافه می‌شود.
ورق‌های آلومینیومی به‌طور کل در دو سری ۵۰۰۰ و ۶۰۰۰ تولید می‌شوند. ورق‌های آلومینیومی ۵۰۰۰ مقاومت بالاتری نسبت به خوردگی آب شور دارند؛ به‌همین دلیل با نام مدل دریایی هم شناخته می‌شوند. از طرف دیگر ورق‌های آلومینیومی ۶۰۰۰ با نام سیلیکون و منیزیوم شناخته می‌شوند زیرا این دو عنصر آلیاژهای اصلی ساخت این ورق‌ها هستند.
کاربرد ورق آلومینیوم در صنایع مختلف مانند داروسازی، ساخت لوازم خانگی، صنایع نظامی و صنعت حمل‌ونقل بسیار زیاد است. تیغه‌های فن و شاسی‌های الکترونیکی را هم با کمک همین ورق‌ها می‌سازند.
کاربرد ورق مسی
یکی از خواص بسیار کاربردی مس هدایت الکتریکی بالای این فلز است. با توجه به این مسئله در کنار خاصیت ضدزنگ و ضدخوردگی بودن مس، از ورق‌های مسی برای ساخت قطعات الکترونیکی استفاده می‌شود. در ضمن ورق‌های مسی منعطف هستند و به‌خوبی شکل می‌گیرند. در نتیجه برای ساخت لوله‌هایی که هدایت الکتریکی دارند، قطعات موبایل و انواع سیم و کابل نیز به‌کار می‌روند.
در کنار موارد قبل ما معمولاً در زندگی روزمره خود با دیگر کاربردهای ورق‌های مسی روبه‌رو می‌شویم. از این ورق‌ها برای ساخت ظروف مسی استفاده می‌شود. زیورآلات و دستبندهای مسی هم بین مردم شناخته شده هستند و محبوبیت بسیاری دارند. از ورق‌های مسی برای ساخت مبلمان‌های فلزی هم استفاده می‌شود.
کاربرد ورق مسی معرق
یکی از کاربردهای خاص و بسیار جالب ورق مسی هنر معرق‌کاری است. در معرق‌کاری با مس همان طرح‌هایی که در معرق‌کاری با چوب وجود دارد، بر روی ورق‌های مسی پیاده می‌شود. سپس دور این طرح‌های زیبا مانند گل و مرغ با اره مویی بریده می‌شود.
برای معرق‌کاری و تولید صنایع دستی از ورق‌های مسی با ضخامت بسیار کم و در حدود یک میلی‌متر استفاده می‌شود.
کاربرد ورق برنجی
یکی از آلیاژهای بسیار مشهور و پرکاربرد مس که از ترکیب مس با روی به‌دست می‌آید، برنج است. ورق‌های برنجی استحکام بالایی دارند، بنابراین کاربردهای وسیعی پیدا می‌کنند. ورق‌های برنجی براساس درصد برنج موجود در آنها به پنج دسته با نام‌های ورق برنجی کارتریج، ورق برنجی قرمز، ورق برنجی خوش‌تراش، ورق برنجی دریایی و ورق برنجی ۳۳۰ تقسیم می‌شوند.
اضافه کردن روی یا همان زینک به مس باعث می‌شود مقاومت ورق‌های برنجی نسبت به فرسایش بسیار زیاد باشد. ورق‌های برنجی در عین حال دوام و کشسانی بالایی هم دارند. برای اینکه تمام ویژگی‌های مثبت ورق‌های برنجی را بشناسیم باید وزن نسبتاً پایین را هم به مقاومت و دوام بالا اضافه کنیم.
به‌همین دلایل است که ورق‌های برنجی در طراحی وسایل تزئینی و دکوراسیون داخلی کاربرد دارند. به‌طور کل هرکجا که به ورق‌های سبک و بادوام نیاز باشد ورق برنجی یکی از گزینه‌های مورد استفاده خواهد بود. به‌علاوه از آنجایی که ورق‌های برنجی خوب برش می‌خورند از آنها در ساخت ماشین‌ها و دستگاه‌هایی استفاده می‌شود که به قطعاتی با اندازه‌ها و اشکال مختلف نیاز دارند.
کاربرد ورق لاتون
کلمه لاتون به قطعات کوچکی اشاره می‌کند که برای پر کردن شکاف‌های کوچک یا فضای موجود بین دو شیء استفاده می‌شود. ورق‌های لاتون از جنس‌های گوناگونی مانند فولاد، استیل، آلومینیوم، برنج، طلا، نقره، بابیت و مس ساخته می‌شوند. این ورق‌ها ضخامت‌های دقیقی دارند و بیشتری برای تعمیرات، آب‌بندی و تراز کردن استفاده می‌شوند.
سطح این ورق‌ها صاف و صیقلی است و از آنجایی که از آلیاژهای متنوعی ساخته می‌شوند، در صنایع مختلف کاربرد دارند. برای مثال ممکن است از ورق‌های لاتون برای پر کردن فاصلۀ بین دو قطعه که در معرض ساییدگی قرار دارند استفاده شود. همچنین از ورق لاتون در آب‌بندی کردن مخازن، صنایع برق و الکترونیک، صنعت پتروشیمی، صنعت نفت و گاز، صنایع غذایی، تنظیم فلنج‌ها و بسته‌بندی استفاده می‌کنند.
جمع‌بندی
انواع بسیار زیادی از ورق‌های فلزی در بازار وجود دارد. هرکدام از این ورق‌ها با توجه به جنس و ضخامتی که دارند، خواص فیزیکی و شیمیایی منحصربه‌فردی از خود بروز می‌دهند. این موضوع باعث می‌شود هرکدام از این نوع ورق‌ها کاربرد خاص خود را داشته باشد. ورق‌های فلزی در صنایع کلان، از پتروشیمی و نفت و گاز و مخزن‌سازی و خودروسازی، تا هنرهای ظریف و کاربردی و صنایع دستی استفاده می‌شوند. در این مقاله سعی کردیم تا شما را با مهم‌ترین ورق‌های فلزی و کاربردی که در صنایع مختلف دارند آشنا کنیم.
سخن پایانی درباره ورق های فلزی غیرفولادی
با توجه به انواع و کاربردهای گوناگون ورق‌های فلزی موجود در بازار، انتخاب ورق مناسب باید بر اساس هدف استفاده از آن انجام شود. با مطالعۀ مطالب آموزشی، مانند همین مقالۀ فولادشاپ، و مشاوره گرفتن از کارشناسان و افراد آگاه می‌توانید انتخابی سودمند و نتیجه‌بخش داشته باشید.